Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Rozwiązywanie problemów – podsumowanie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

I. Człowiek w społeczeństwie.

Uczeń:

10) wyjaśnia mechanizm konfliktów międzygrupowych, w tym ich eskalacji;

11) przedstawia zasady i metody kreatywnego rozwiązywania problemów; analizuje uwarunkowania prawidłowego procesu decyzyjnego, wspomagające rozwiązywanie problemów osobistych i grupowych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje działanie mechanizmu konfliktów międzygrupowych;

• analizuje zasady i metody kreatywnego rozwiązywania problemów;

• analizuje uwarunkowania prawidłowego procesu decyzyjnego;

• wskazuje jego rolę we wspomaganiu rozwiązywania problemów osobistych i grupowych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• kula śniegowa.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Rozpoznanie wiedzy potocznej uczniów. Chętne osoby wypowiadają się na temat sytuacji problemowych, konfliktów społecznych i znaczenia umiejętności radzenia sobie z nimi. Reszta klasy może z nimi polemizować.

Faza realizacyjna

1. Kula śniegowa. Uczniowie w parach odpowiadają na pytanie, czym jest konflikt. Następnie łączą się w czwórki, porównują swoje pomysły, wypracowują wspólną propozycję. W kolejnym kroku uczniowie łączą się w coraz liczniejsze grupy, aż powstanie ogólnoklasowa odpowiedź.

2. Wspólne omówienie schematu w sekcji „Przeczytaj” prezentującego warunki, jakie muszą zostać spełnione, by zaistniał konflikt. Wyjaśnienie, że konflikt jest naturalną rzeczą w kontaktach międzyludzkich.

3. Praca metodą jigsaw. Uczniowie odliczają od 1 do 4. Jedynki i kolejne numery łączą się w grupy. Każda z nich ma za zadanie opracować przydzielone zagadnienie:

• Grupa I – rodzaje konfliktów;

• Grupa II – etapy konfliktu;

• Grupa III – różne podejścia do sytuacji konfliktowej;

• Grupa IV – etapy rozwiazywania konfliktów.

Po wyznaczonym czasie grupy mieszają się, tak aby w nowych grupach znalazła się co najmniej jedna osoba z numerem 1, 2, 3 i 4. Członkowie zespołów dziela się swoją wiedzą zdobytą w grupach pierwotnych i uczą się od siebie nawzajem. Na koniec chętne lub wybrane osoby krótko omawiają poszczególne zagadnienia na forum, a pozostali uczniowie mogą uzupełniać ich wypowiedzi.

4. Wspólne omówienie, na czym polega proces decyzyjny i jaka jest jego rola. Wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

5. Uczniowie zapoznają się z prezentacją multimedialną nt. rozwiązywania konfliktów za pomocą rozmowy. Następnie rozwiązują dołączone do niej ćwiczenia. Wspólne omówienie odpowiedzi.

Faza podsumowująca

1. Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” i wspólne omówienie odpowiedzi.

Praca domowa:

Konflikty społeczne w moim otoczeniu – analiza wybranego problemu z wykorzystaniem poznanych etapów rozwoju konfliktu.

Materiały pomocnicze:

Renata Zdanowicz, Świebodzin. Jak się dogadać poza sądem? Na czym polega mediacja i dlaczego warto z niej skorzystać?, gazetalubuska.pl [online].

Kacper Leśniewicz, Leder: W Polsce trwa plemienna zimna wojna. To ona popycha nas ku dyktaturze [WYWIAD], gazetaprawna.pl [online].

Dorota Abramowicz, Konflikty społeczne w Polsce. Czy jest aż tak źle?, dziennikbaltycki.pl [online].

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja może być inspiracją dla uczniów do przygotowania scenek dramowych z udziałem negocjatora, mediatora itp.