Dla nauczyciela
Autor: Jarosław Dyrda
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Rozwiązywanie problemów – podsumowanie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
I. Człowiek w społeczeństwie.
Uczeń:
10) wyjaśnia mechanizm konfliktów międzygrupowych, w tym ich eskalacji;
11) przedstawia zasady i metody kreatywnego rozwiązywania problemów; analizuje uwarunkowania prawidłowego procesu decyzyjnego, wspomagające rozwiązywanie problemów osobistych i grupowych.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje działanie mechanizmu konfliktów międzygrupowych;
analizuje zasady i metody kreatywnego rozwiązywania problemów;
analizuje uwarunkowania prawidłowego procesu decyzyjnego;
wskazuje jego rolę we wspomaganiu rozwiązywania problemów osobistych i grupowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
kula śniegowa.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
2. Rozpoznanie wiedzy potocznej uczniów. Chętne osoby wypowiadają się na temat sytuacji problemowych, konfliktów społecznych i znaczenia umiejętności radzenia sobie z nimi. Reszta klasy może z nimi polemizować.
Faza realizacyjna
1. Kula śniegowa. Uczniowie w parach odpowiadają na pytanie, czym jest konflikt. Następnie łączą się w czwórki, porównują swoje pomysły, wypracowują wspólną propozycję. W kolejnym kroku uczniowie łączą się w coraz liczniejsze grupy, aż powstanie ogólnoklasowa odpowiedź.
2. Wspólne omówienie schematu w sekcji „Przeczytaj” prezentującego warunki, jakie muszą zostać spełnione, by zaistniał konflikt. Wyjaśnienie, że konflikt jest naturalną rzeczą w kontaktach międzyludzkich.
3. Praca metodą jigsaw. Uczniowie odliczają od 1 do 4. Jedynki i kolejne numery łączą się w grupy. Każda z nich ma za zadanie opracować przydzielone zagadnienie:
Grupa I – rodzaje konfliktów;
Grupa II – etapy konfliktu;
Grupa III – różne podejścia do sytuacji konfliktowej;
Grupa IV – etapy rozwiazywania konfliktów.
Po wyznaczonym czasie grupy mieszają się, tak aby w nowych grupach znalazła się co najmniej jedna osoba z numerem 1, 2, 3 i 4. Członkowie zespołów dziela się swoją wiedzą zdobytą w grupach pierwotnych i uczą się od siebie nawzajem. Na koniec chętne lub wybrane osoby krótko omawiają poszczególne zagadnienia na forum, a pozostali uczniowie mogą uzupełniać ich wypowiedzi.
4. Wspólne omówienie, na czym polega proces decyzyjny i jaka jest jego rola. Wybrana osoba podsumowuje rozmowę.
5. Uczniowie zapoznają się z prezentacją multimedialną nt. rozwiązywania konfliktów za pomocą rozmowy. Następnie rozwiązują dołączone do niej ćwiczenia. Wspólne omówienie odpowiedzi.
Faza podsumowująca
1. Wykonanie ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” i wspólne omówienie odpowiedzi.
Praca domowa:
Konflikty społeczne w moim otoczeniu – analiza wybranego problemu z wykorzystaniem poznanych etapów rozwoju konfliktu.
Materiały pomocnicze:
Renata Zdanowicz, Świebodzin. Jak się dogadać poza sądem? Na czym polega mediacja i dlaczego warto z niej skorzystać?, gazetalubuska.pl [online].
Kacper Leśniewicz, Leder: W Polsce trwa plemienna zimna wojna. To ona popycha nas ku dyktaturze [WYWIAD], gazetaprawna.pl [online].
Dorota Abramowicz, Konflikty społeczne w Polsce. Czy jest aż tak źle?, dziennikbaltycki.pl [online].
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Prezentacja może być inspiracją dla uczniów do przygotowania scenek dramowych z udziałem negocjatora, mediatora itp.