Scenariusz zajęć

Autor: Anna Florek, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Stopy glinu

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym.

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

3) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu; tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice.

Zakres rozszerzony

X. Metale, niemetale i ich związki. Uczeń:

4) opisuje właściwości fizyczne i chemiczne glinu; wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu; tłumaczy znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia najważniejsze właściwości glinu;

• wyjaśnia, na czym polega pasywacja glinu;

• podaje przykłady stopów glinu i ich zastosowania;

• wyjaśnia na przykładach, jak dodatek innych pierwiastków wpływa na właściwości stopów glinu.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• symulacja interaktywna;

• ćwiczenia uczniowskie;

• okienko informacyjne;

• technika gadająca ściana;

• kieszeń i szuflada.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• układy okresowe, tablice właściwości fizykochemicznych,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przed lekcją (na wcześniejszych zajęciach):

1. Nauczyciel prosi uczniów o przyniesienie różnych przedmiotów aluminiowych.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Na podstawie przyniesionych różnych przedmiotów aluminiowych uczniowie dyskutują na temat zastosowań stopów glinu.

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie odpowiadają na pytanie: Jakie pierwiastki wchodzą w skład stopów i w jakim celu są one stosowane?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i gromadzą w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej polecenie 1 w e‑materiale. Uczniowie analizują rożne zastosowania aluminium przedstawione w tabeli w zależności od różnej zawartości glinu. Chętni uczniowie udzielają odpowiedzi na forum.

2. Nauczyciel zadaje pytanie: Jakimi właściwościami charakteryzują się stopy glinu? Uczniowie samodzielnie wyszukują odpowiedzi w e‑materiale w sekcji „przeczytaj”, po czym zgłaszają swoje propozycje na forum. Powrót do fazy wstępnej, skonfrontowanie wypowiedzi uczniów.

3. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru A4, mazaki. Zadaniem uczniów jest opracowanie rodzajów stopów glinu. Uczniowie mogą korzystać z różnych dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po wyznaczonym czasie liderzy grup prezentują efekty pracy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana.

4. Uczniowie w parach zapoznają się z poleceniem zawartym w symulacji interaktywnej, a następnie wykonują zawarte w medium ćwiczenia.

5. Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

6. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Kieszeń i szuflada. Nauczyciel rozdaje uczniom sklerotki. Prowadzący zajęcia rysuje na tablicy kieszeń, a obok niej zapisuje: „Co zabieram ze sobą?”. Tutaj uczeń ma wpisać to, co wyniósł z zajęć, co do niego szczególnie przemówiło, co się spodobało lub co mu się przyda w przyszłości. Poniżej nauczyciel rysuje szufladę i białą plamę. Obok szuflady zapisuje: „Co mi się nie przyda?”, a obok białej plamy: „Czego zabrakło?”. Poniższe rysunki uczeń wypełnia sklerotkami z zapisanymi krótkimi zdaniami, równoważnikami zdań lub kluczowymi słowami. Jest to okazja także do analizy przebiegu zajęć i szybkiej powtórki.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – „Sprawdź się”, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulacja interaktywna może być wykorzystana przez uczniów w fazie powtórzenia, przygotowania się do pracy kontrolnej.

Materiały pomocnicze:

Nauczyciel przygotowuje arkusze papieru A4, mazaki, sklerotki (karteczki samoprzylepne). Nauczyciel może przygotować kilka przedmiotów aluminiowych na ewentualność, gdyby uczniowie nie przynieśli swoich.