Autor: Marta Kulikowska

Temat: Cechy romantycznego przeżywania na podstawie wiersza Juliusza Słowackiego Tam byli, kędy śnieżnych gór błyszczą korony...

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Nazwiesz sposoby romantycznego przeżywania w wierszu Juliusza Słowackiego z okresu jego pobytu w Szwajcarii.

• Przeanalizujesz środki językowe służące wyrażaniu emocji.

• Wskażesz elementy konwencji sentymentalnej w wierszu Tam byli, kędy śnieżnych gór błyszczą korony….

• Porównasz wiersz Juliusza Słowackiego z obrazami przedstawiającymi górskie pejzaże.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wykorzystuje wiedzę o języku w odczytaniu sensów zawartych w strukturze głębokiej tekstów literackich;

• przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;

• wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty;

• potrafi czytać, analizować i interpretować teksty literackie oraz innych teksty kultury, a także wskazuje ich wzajemną korespondencję.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem e‑podręcznika;

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

2. Recytacja. Chętna lub wybrana osoba przygotowuje głośne czytanie utworu poetyckiego Tam byli, kędy śnieżnych gór błyszczą korony..., z elementami aktorskiej interpretacji.

Faza wprowadzająca:

1. Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Jeśli większość uczniów nie przeczytała tekstu, nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną wprowadzającą w temat.

Faza realizacyjna:

1. Odczytanie tekstu literackiego z elementami interpretacji aktorskiej. Wybrana przed lekcją osoba prezentuje recytację utworu: Tam byli, kędy śnieżnych gór błyszczą korony.... Po uczniowskiej prezentacji pozostała część klasy przedstawia swoje wrażenia dotyczące utworu oraz prezentacji. Uczniowie zapisują swoje wrażenia w formie notatki.

2. Kształcenie postrzegania historii literatury i dziejów kultury jako procesu. Nauczyciel, nawiązując do zadania przed lekcją, zadaje uczniom pytania:
   – Jakie były okoliczności powstania utworu?
   – Jaki wpływ na powstanie utworu ma biografia autora?
   – Do jakiego nurtu literackiego należy utwór? Co o tym świadczy?

3. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Mapa myśli”. Nauczyciel czyta polecenie: 1 i 2 i prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują następujące ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się”: 1‑6. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

5. Kolejne ćwiczenie 7 i 8 uczniowie wykonują indywidualnie. Nauczyciel kontroluje wskazywane przez uczniów odpowiedzi. Następnie uczniowie w parach dyskutują porównując swoje odpowiedzi na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel może zadać dodatkowe pytanie podsumowujące: Czy współcześnie romantyczny sposób przeżywania można by uznać za przejaw złego gustu, czy przeciwnie, jest ono obecne także w tzw. sztuce wysokiej? Wskaż przykłady potwierdzające twoją tezę.

2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli? Na koniec prosi chętnego ucznia o podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

Praca domowa:

1. W ramach zadania domowego uczniowie wykonują ćw. 9 z e‑materiału.

Materiały pomocnicze:

• George Lakoff, Mark Johnson, Metafory w naszym życiu, Warszawa 2010.

• Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.

• Wirtualna wystaw dzieł Josepha Mallorda Williama Turnera w muzeum Tate Britain

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Mapa myśli”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.