Dla nauczyciela

Autor: Stanisław Mrozowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Wielka wojna z zakonem

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
Zakres podstawowy
XII. Polska w XIV–XV w. Uczeń:
1) opisuje proces zjednoczeniowy i rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV–XV w.;
3) wyjaśnia międzynarodowe i wewnętrzne uwarunkowania związków Polski z Węgrami i Litwą w XIV–XV w.;
4) charakteryzuje i ocenia stosunki polsko‑krzyżackie na płaszczyźnie politycznej, gospodarczej i kulturowej;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XII. Polska w XIV–XV w. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
1) ocenia znaczenie unii polsko‑litewskiej z perspektywy obu narodów;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • tłumaczy, jak doszło do wybuchu wielkiej wojny Polski i Litwy z zakonem krzyżackim;

  • omawia przebieg działań wojennych w 1410 r. oraz postanowienia I pokoju toruńskiego;

  • omawia korzyści, jakie uzyskało państwo polsko‑litewskie po bitwie pod Grunwaldem;

  • wyjaśnia pojęcie wojny głodowej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

  • analiza materiału źródłowego (porównawcza);

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wielka wojna z zakonem”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

  2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować prezentacje w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj” oraz filmie, aby w fazie wstępnej przedstawili je na forum klasy.

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

  2. Dyskusja wprowadzająca. Uczniowie interpretują ilustrację okładkową, wskazują na jej powiązania z tematem i celami lekcji.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.

  2. Praca z multimedium („Film”). Prowadzący prosi jedną osobę o przeczytanie polecenia 2: „Wymień postanowienia I pokoju toruńskiego”. Uczniowie tworzą notatkę w formie mapy myśli. Następuje wspólne omówienie rozwiązania na forum klasy.

  3. Praca z drugim multimedium („Mapa interaktywna + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z mapą, analizują przebieg wojny polsko‑krzyżackiej w 1410 r., a następnie w parach opracowują odpowiedzi do dołączonych do niej poleceń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

  4. Nauczyciel dzieli uczniów na małe grupy (do pięciu osób każda). Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w filmie układają pytania do quizu dla innych grup. Nauczyciel wraz z uczniami określają zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską drużynę, np. ocenami z aktywności.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z wykonaniem poleceń dołączonych do filmu oraz mapy interaktywnej.

  2. Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia także pracę uczniowską przedstawioną na początku zajęć, udzielając informacji zwrotnej.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia 2, 3 i 4 z sekcji „Mapa interaktywna + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wielka historia Polski, t. 3, Dzieje Polski późnośredniowiecznej (1370–1506), Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

A. Nadolski, Grunwald 1410, Warszawa 2003.

S.M. Kuczyński, Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim w latach 1409–1411, Warszawa 1987.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą wykorzystać informacje zawarte w filmie oraz mapie interaktywnej do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Mapa interaktywna + Sprawdź się