Scenariusz zajęć

Autor: Anna Daniewicz,Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: Chemia

Temat: Gdzie w przyrodzie występuje mangan?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji. Uczeń:

1) pozyskuje i przetwarza informacje z różnorodnych źródeł z wykorzystaniem technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia przykłady występowania manganu w przyrodzie;

• opisuje rolę manganu w organizmach żywych;

• charakteryzuje minerały, których składnikiem jest mangan;

• na podstawie wzoru, opisu lub zdjęcia rozpoznaje wybrany minerał manganu.

Strategia nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• burza mózgów;

• ćwiczenia uczniowskie;

• analiza materiału źródłowego;

• mapa pojęciowa;

• quiz;

• technika zdań podsumowujących.

Formy zajęć:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu/smartfony, tablety;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• podręczniki;

• aplikacja Kahot!/Quizizz.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: na poprawienie jakich właściwości stopów z żelazem dodaje się mangan? Czy mangan zaliczany jest do mikroelementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmów żywych? Jeśli tak, to to jaką rolę pełni?

2. Rozpoznawanie wiedzy potocznej uczniów. Burza mózgów na temat występowania manganu w przyrodzie.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów poprzez losowanie na grupy, rozdaje arkusze papieru i mazaki. Zadaniem uczniów jest przygotowanie przykładów występowania manganu w przyrodzie w postaci związków chemicznych będących składnikiem minerałów i skał. W tym celu uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po upływie ustalonego czasu wybrany uczeń z każdej grupy, prezentuje efekty na forum klasy.

2. Uczniowie pracują w parach, analizując mapę pojęciową przedstawiająca występowanie i funkcje manganu w organizmach żywych, po czym wykonują polecenia do multimedium. Po zakończonej pracy chętni uczniowie prezentują odpowiedzi, a pozostali uczniowie weryfikują ich poprawność.

3. Quiz. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej zdjęcie lub wzór lub krótki opis minerału manganu. Zadaniem uczniów jest rozpoznanie i podanie nazwy minerału manganu. Uczniowie samodzielnie zapisują swoje odpowiedzi na podpisanych kartkach. Po zakończonym quizie, uczniowie w ławkach wymieniają się kartkami i sprawdzają odpowiedzi kolegi z ławki.

4. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – sprawdź się.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdzając wiedzę uczniów może przygotować quiz z użycie aplikacji Kahoot!/Quizizz z wykorzystaniem smartfonów/tabletów. Przykładowe pytania skierowane do uczniów:

• Czy mangan występuje w przyrodzie w postaci metalicznej?

• Jakie poznaliście minerały, których składnikiem jest mangan?

• Jaką rolę pełni mangan w organizmach żywych?

• Co to jest mikroelement?

2. Jako podsumowanie nauczyciel zadaje uczniom pytania:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Czego dziś się nauczyłem/łam...

• Co było dla mnie łatwe...

• Co sprawiło mi trudność...

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w e‑materiale – sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Mapa pojęciowa może być wykorzystana przez uczniów podczas samodzielnej pracy na lekcji lub przed wykonaniem ćwiczeń dołączonych do medium. Medium może być również wykorzystane podczas odrabiania zadania domowego.

Materiały pomocnicze:

1.Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Czy mangan występuje w przyrodzie w postaci metalicznej?

• Jakie poznaliście minerały, których składnikiem jest mangan?

• Jakie funkcje pełni mangan w organizmach żywych?

• Co to jest mikroelement?

2. Nauczyciel przygotowuje:

• mazaki;

• arkusze papieru (A3);

• minerały zawierające mangan;

• quiz: