Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Europa Bismarcka – system sojuszy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia politykę międzynarodową Niemiec prowadzoną przez kanclerza Ottona von Bismarcka;

• wyjaśnia, w jaki sposób zacieśnienie współpracy Niemiec z Austro‑Węgrami doprowadziło najpierw do powstania trójprzymierza, a potem trójporozumienia;

• omawia sojusze polityczno‑militarne w Europie pod koniec XIX w.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom temat lekcji, nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia cele lekcji.

2. Prowadzący zadaje uczniom pytanie o umiejscowienie tematu lekcji w czasie. Pyta: W jakim okresie się znajdujemy? Co ważnego działo się wcześniej?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego polityki Bismarcka oraz powstawania sojuszy polityczno‑militarnych. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z multimedium („Audiobook”). Prowadzący odtwarza nagranie. Uczniowie, pracując w parach, analizują treść polecenia 2: „Wyjaśnij, które państwa miał na myśli Bismarck, mówiąc o dwóch przyjaciołach Niemiec. Na czym miała opierać się przyjaźń tych państw z Niemcami?”, dyskutują, a następnie zapisują wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 3: wskazują, które państwa według Bismarcka stanowiły największe zagrożenie dla Niemiec.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel wyświetla treść ćwiczeń 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Uczniowie wykonują je wspólnie na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i ocenia pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z filmami w sekcji „Film + Sprawdź się”, a następnie wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Zarówno informacje z sekcji „Audiobook”, jak i filmy mogą być wykorzystane podczas omawiania sytuacji w Europie przed wybuchem I wojny światowej.