Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Sztuka i architektura średniowiecza

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje architektoniczny styl romański;

• opisuje, jak wyglądają budynki zbudowane w stylu gotyckim;

• analizuje różnice między stylem romańskim a gotyckim w architekturze i sztuce.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Sztuka i architektura średniowiecza”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj” oraz filmach, aby w fazie wstępnej przedstawić ją na forum klasy. Dzieli uczniów na dwie grupy - pierwsza skupia się na sztuce i architekturze romańskiej, druga na gotyckiej.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, krótkie przedstawienie planowanego przebiegu lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? W ten sposób uczniowie formułują obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca dwu wybranym osobom (lub ochotnikom, po jednym z każdej z dwóch wcześniej ustalonych grup) zaprezentowanie swoich prac przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacjach, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika mapę. Uczniowie odczytują polecenie nr 2 - „Wymień tereny, na których znajduje się najwięcej budowli romańskich” i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3 dotyczące budowli gotyckich.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Film + Sprawdź się”. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1 i 2. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na przygotowanie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, proponując swoje pomysły. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie podsumowują swoją wiedzę z wykorzystaniem mapy myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy do czterech uczniów. Każda grupa na środku kartki A4 wpisuje główne hasło „Sztuka i architektura średniowiecza” i rysuje najpierw dwie mniejsze gałęzie mapy („Sztuka romańska” i „Sztuka gotycka”), a natępnie dalsze rozgałęzienia. Powinny rozchodzić się promieniście i rozdzielać na kolejne gałęzie. Słowa, które zostaną umieszczone nad gałęziami, powinny być słowami kluczami, które wyrażają istotę myśli lub zagadnienia. Po wykonaniu pracy, w zależności od liczebności klasy i czasu, nauczyciel prosi o omówienie mapy myśli przedstawicieli wybranych lub wszystkich grup. Na koniec może prosić uczniow o podanie przykładów sztuki romańskiej i gotyckiej, które kojarzą z własnej miejscowości albo z najbliższej okolicy.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia prace przedstawione przez uczniów.

Praca domowa:

1. Wróć do nagrań filmowych w sekcji „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

• Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

• Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.

• Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z mapą interaktywną, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę. Warto, aby wówczas wypisali przykłady budowli reprezentujących poszczególne style.