Świątynie [budowane w tym czasie] oprócz właściwej im funkcji sakralnej, często spełniały także funkcje obronne. Ich konstrukcja, materiały użyte do budowy, jak też sposób opracowania elewacji zewnętrznych, nadawały im walory budynków warownych. [...] Tym co z pewnością zbliża je do siebie jest wrażenie prostoty, ciężkości, swoistej przysadzistości i surowości formy. [...] Kolegiata w Tumie pod Łęczycą stanowi dobry przykład takiej kompozycji. Świątynia, konsekrowana w 1161 roku, otrzymała wezwanie Najświętszej Marii Panny i św. Aleksego. [Kościół] jest trójnawową bazyliką pozbawioną nawy poprzecznej czyli transeptu. Nawa główna jest wyższa i szersza niż towarzyszące jej nawy boczne. [...] Bryła świątyni skomponowana została zgodnie z [...] zasadą addytywności. Zgodnie z tą zasadą kształtowanie budowli polega na zestawianiu najprostszych brył geometrycznych, takich jak prostopadłościany, ostrosłupy, walce i półwalce, w taki sposób, że wszystkie wykorzystane formy są od siebie wyraźnie oddzielone, nakryte osobnymi dachami, nie przechodzą płynnie jedna w drugą.

1 Źródło: http://isztuka.edu.pl/i-sztuka/node/309.