Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Trybunał Konstytucyjny w Polsce jako przykład sądowej kontroli stanowionego prawa
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
X. Kontrola władzy.
Uczeń:
9) wykazuje znaczenie sądownictwa konstytucyjnego dla państwa prawa; przedstawia działania Trybunału Konstytucyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, odwołując się do przykładów rozstrzygniętych przez niego spraw.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
ocenia znaczenie sądów konstytucyjnych dla funkcjonowania państwa demokratycznego;
charakteryzuje kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w Polsce;
rozróżnia rodzaje kontroli prowadzonej przez Trybunał Konstytucyjny.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
odwrócona klasa.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
mapa pojęć;
analiza tekstu źródłowego;
elementy dramy.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Na poprzedniej lekcji uczniowie opracowują na podstawie Konstytucji RP kompetencje Trybunału Konstytucyjnego.
2. Następuje przedstawienie tematu i celów lekcji.
3. Lekcja zaczyna się burzą mózgów, w czasie której uczniowie oceniają znaczenie sądów konstytucyjnych w państwie demokratycznym.
Faza realizacyjna
1. Wykorzystując mapę myśli, nauczyciel porządkuje kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w Polsce. Jedna osoba jest proszona o ocenę znaczenia każdej z nich dla obywatela państwa demokratycznego.
2. Wykorzystując treść e‑materiału, nauczyciel wskazuje, jakie podmioty mają prawo zgłaszania wniosków i skarg do Trybunału, i w jakich składach Trybunału będą one rozpatrywane.
3. Nauczyciel wybiera jedną z kompetencji Trybunału, uczniowie są proszeni o przeprowadzenie symulacji obrad Trybunału na podstawie Ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Może to być np. rozpatrzenie skargi konstytucyjnej, orzeczenie o legalności działań partii politycznej lub rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego. Nauczyciel przygotowuje sytuację na podstawie konkretnego orzeczenia.
4. Nauczyciel przedstawia uczniom, jako podsumowanie symulacji, orzeczenie TK w rozpatrywanej przez uczniów sprawie.
Faza podsumowująca
1. Praca z filmem. Uczniowie w ramach podstumowania zajęć oglądają materiały filmowe nt. sądowej kontroli prawa i sądownictwa konstytucyjnego w Polsce. Dyskutują i zapisują wnioski.
2. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela.
Praca domowa:
Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowali po jednym przykładzie orzeczeń dotyczących innych kompetencji Trybunału.
Materiały pomocnicze:
Robert Alberski, Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych, Wrocław 2010.
Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, isap.sejm.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Filmy mogą zostać wykorzystane w ramach przygotowania do lekcji powtórkowej lub stworzenia przez uczniów własnych prezentacji/filmów nt. Trybunału Konstytucyjnego.