Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Trybunał Konstytucyjny w Polsce jako przykład sądowej kontroli stanowionego prawa

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

X. Kontrola władzy.

Uczeń:

9) wykazuje znaczenie sądownictwa konstytucyjnego dla państwa prawa; przedstawia działania Trybunału Konstytucyjnego w Rzeczypospolitej Polskiej, odwołując się do przykładów rozstrzygniętych przez niego spraw.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• ocenia znaczenie sądów konstytucyjnych dla funkcjonowania państwa demokratycznego;

• charakteryzuje kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w Polsce;

• rozróżnia rodzaje kontroli prowadzonej przez Trybunał Konstytucyjny.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• odwrócona klasa.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• mapa pojęć;

• analiza tekstu źródłowego;

• elementy dramy.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na poprzedniej lekcji uczniowie opracowują na podstawie Konstytucji RP kompetencje Trybunału Konstytucyjnego.

2. Następuje przedstawienie tematu i celów lekcji.

3. Lekcja zaczyna się burzą mózgów, w czasie której uczniowie oceniają znaczenie sądów konstytucyjnych w państwie demokratycznym.

Faza realizacyjna

1. Wykorzystując mapę myśli, nauczyciel porządkuje kompetencje Trybunału Konstytucyjnego w Polsce. Jedna osoba jest proszona o ocenę znaczenia każdej z nich dla obywatela państwa demokratycznego.

2. Wykorzystując treść e‑materiału, nauczyciel wskazuje, jakie podmioty mają prawo zgłaszania wniosków i skarg do Trybunału, i w jakich składach Trybunału będą one rozpatrywane.

3. Nauczyciel wybiera jedną z kompetencji Trybunału, uczniowie są proszeni o przeprowadzenie symulacji obrad Trybunału na podstawie Ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Może to być np. rozpatrzenie skargi konstytucyjnej, orzeczenie o legalności działań partii politycznej lub rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego. Nauczyciel przygotowuje sytuację na podstawie konkretnego orzeczenia.

4. Nauczyciel przedstawia uczniom, jako podsumowanie symulacji, orzeczenie TK w rozpatrywanej przez uczniów sprawie.

Faza podsumowująca

1. Praca z filmem. Uczniowie w ramach podstumowania zajęć oglądają materiały filmowe nt. sądowej kontroli prawa i sądownictwa konstytucyjnego w Polsce. Dyskutują i zapisują wnioski.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela.

Praca domowa:

Nauczyciel prosi uczniów, aby przygotowali po jednym przykładzie orzeczeń dotyczących innych kompetencji Trybunału.

Materiały pomocnicze:

Robert Alberski, Trybunał Konstytucyjny w polskich systemach politycznych, Wrocław 2010.

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, isap.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Filmy mogą zostać wykorzystane w ramach przygotowania do lekcji powtórkowej lub stworzenia przez uczniów własnych prezentacji/filmów nt. Trybunału Konstytucyjnego.