Sprawdź się
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Prewencyjna kontrola normKontrola prewencyjna została wprowadzona w 1989 r., a Konstytucja z 1997 r. przejęła ten model, choć z pewnymi modyfikacjami. Prawo zwrócenia się do Trybunału w tym trybie przysługuje tylko Prezydentowi i może się odnosić tylko do ustaw już uchwalonych i przedstawionych Prezydentowi do podpisu oraz do umów międzynarodowych przedstawionych Prezydentowi do ratyfikacji.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Kazus – skarga konstytucyjnaDnia 4 września 2012 roku do TK wpłynęła (nadana listem poleconym 4 dni wcześniej) skarga konstytucyjna Andrzeja B. Skarżący zarzucił, że ustawa o wykonywaniu eksmisji z lokali mieszkalnych oraz oparty na jej przepisach wyrok Sądu Okręgowego w K. z dnia 20 maja 2012 roku (doręczony stronom postępowania 30 maja 2012 r.) są niezgodne z konstytucją. W skardze wskazano przepis ustawy, na podstawie dokładnego stanu faktycznego. Skarżący wskazał, że jego ojciec został pozbawiony prawa do lokalu mieszkalnego a następnie eksmitowany. Andrzej B. dodał, że – będąc notariuszem – jest legitymowany do sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej, ponieważ jego ojciec, z powodu złego stanu zdrowia, sam nie może tego uczynić.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Skarga konstytucyjnaZgodnie z art. 79 1 Konstytucji RP każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że przedmiotem skargi konstytucyjnej może być wyłącznie akt normatywny (ustawa, rozporządzenie, zarządzenie itd.). Trybunał Konstytucyjny odmawia rozpatrzenia skargi złożonej jedynie na określone orzeczenie sądu czy organu administracji. W skardze konstytucyjnej można kwestionować wyłącznie regulację prawną, która była podstawą takiego orzeczenia.
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Pozycja ustrojowa i organizacja Trybunału KonstytucyjnegoPodstawowym zadaniem Trybunału Konstytucyjnego jest kontrola hierarchicznej zgodności norm prawnych, a więc rozstrzyganie o tym, czy normy prawne niższego rzędu są zgodne z normami prawnymi wyższego rzędu (a zwłaszcza z konstytucją), i w miarę potrzeby eliminowanie norm niezgodnych z systemu obowiązującego prawa. Wyłącznym punktem odniesienia dla tych rozstrzygnięć jest prawo (konstytucja), podejmowane są one na tle sporu o hierarchiczną zgodność tego prawa i zapadają w procedurze typu sądowego; działalność sądów konstytucyjnych jest czasem określana mianem negatywnego ustawodawcy – bowiem, tak jak polski Trybunał Konstytucyjny, eliminują przepisy niekonstytucyjnych ustaw z systemu obowiązującego prawa.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj zadanie.
Kiedy Trybunał orzeka o zgodności celów partii politycznych?Szczególne zastosowanie ma tutaj art. 11 ust. 1, zgodnie z którym za partię polityczną może być uznana tylko organizacja zrzeszająca „na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa”, oraz art. 13 zakazujący istnienia partii „odwołujących się w swoich programach do totalitarnych metod i praktyk działania nazizmu, faszyzmu i komunizmu”, a także takich, których „program lub działalność zakłada lub dopuszcza nienawiść rasową i narodowościową, stosowanie przemocy w celu zdobycia władzy lub wpływu na politykę państwa albo przewiduje utajnienie struktur lub członkostwa.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj zadanie.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 rokuArt. 54
1. Trybunał rozstrzyga spory kompetencyjne, gdy dwa lub więcej centralne konstytucyjne organy państwa uznały się za właściwe do rozstrzygnięcia tej samej sprawy lub wydały w niej rozstrzygnięcie (spór kompetencyjny pozytywny) albo gdy organy te uznały się za niewłaściwe do rozstrzygnięcia określonej sprawy (spór kompetencyjny negatywny).
2. Wniosek powinien wskazywać kwestionowane działanie lub zaniechanie oraz przepis Konstytucji lub przepis ustawy, który został naruszony.
Art. 55
1. Wszczęcie postępowania przed Trybunałem powoduje zawieszenie postępowania przed organami, które prowadzą spór kompetencyjny.
2. Trybunał, po zaznajomieniu się ze stanowiskiem uczestników postępowania, może podjąć postanowienie o tymczasowym uregulowaniu kwestii spornych, a w szczególności o zawieszeniu czynności egzekucyjnych, jeżeli jest to konieczne dla zapobieżenia poważnym szkodom lub podyktowane szczególnie ważnym interesem społecznym.
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj zadanie.
Socjalizm, czyli demokracjaIstotą socjalizmu jest możliwość pełnego korzystania z efektów swojej pracy przez każdego, kto ją wykonuje. Oznacza to sprawiedliwe, odpowiednie do efektów pracy wynagrodzenie, dzięki społecznej własności środków produkcji, których powstanie jest efektem pracy całego społeczeństwa. Socjalizm oznacza prawdziwą demokrację, w której podstawowa dziedzina życia społecznego – gospodarka jest kontrolowana w sposób demokratyczny przez wszystkich. Tylko socjalizm może zapewnić wykorzystanie wielkich technicznych zdobyczy ludzkości dla dobra człowieka.
Dzisiejszy ustrój, chociaż potocznie utożsamiany z demokracją, z prawdziwą demokracją ma niewiele wspólnego. Demokracja oznacza system, w którym decydujące zdanie należy do większości – do ludu. Demokracja to coś więcej niż możliwość oddawania głosu raz na 4 lata i to w warunkach, w których realnie nie ma się żadnego wpływu na kształt polityki i podejmowane decyzje. Demokracja musi być realizowana na co dzień, w szczególności w zakładach pracy, w samorządach, w najbliższym otoczeniu.