Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Polacy u boku Napoleona – podsumowanie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego Polacy wybrali współpracę z Napoleonem i jak ona przebiegała.

• przedstawia zaangażowanie oddziałów polskich podczas toczonych przez Francję wojen i wymienisz najważniejsze bitwy.

• charakteryzuje zasady funkcjonowania Księstwa Warszawskiego w systemie napoleońskim.

• sprawdza swoją wiedzę na temat wydarzeń w Europie napoleońaskiej i zaangażowania Polaków, wykonując zestaw ćwiczeń.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby powtórzyli najważniejsze wiadomości obejmujące zaangażowanie Polaków u boku Napoleona Bonapartego. Mogą wykorzystać do tego e‑materiał (bez gry interaktywnej i zestawu ćwiczeń). W tym celu loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Polacy u boku Napoleona – podsumowanie”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cel lekcji oraz kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel, przy użyciu raportu, kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca, aby uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą i uzupełniają je o swoje propozycje.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla temat zajęć i poleca, by na jego podstawie uczniowie sformułowali cele lekcji.

2. Raport z przygotowań. Zalogowany na platformie nauczyciel przy użyciu raportu kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca, by uczniowie w parach opracowali mapy myśli związane z tematem. Wybrana osoba z danej pary przedstawia przygotowane propozycje, a ochotnik zapisuje je na tablicy. Pozostali uczniowie się do nich odnoszą, uzupełniając je o swoje propozycje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi uczniów, by wykonali indywidualnie sześć wybranych ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” celem przypomnienia sobie faktów dotyczących zaangażowania Polaków u boku Napoleona. Weryfikuje wspólnie z uczniami poprawność odpowiedzi i udziela informacji zwrotnej.

2. Następnie dzieli uczniów na dwie, trzy lub cztery grupy i zapowiada, że zagrają w grę interaktywną sprawdzającą ich wiedzę. Będzie to quiz na wzór Milionerów, ale z ograniczeniem czasu na udzielenie odpowiedzi. Prosi, aby grupy wyłoniły liderów, którzy będą odpowiadali na pytania. Pozostałe osoby odgrywają rolę publiczności, która może udzielać podpowiedzi. Zwycięża ta grupa, która najszybciej odpowie poprawnie na wszystkie pytania.

3. Uczniowie grają w grę interaktywną. Grupy rywalizują ze sobą i ta, która najszybciej rozwiąże quiz, jest nagradzana, np. oceną za aktywność.

4. Podsumowując quiz, nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów i pyta: Które z pytań sprawiło wam największą trudność?

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie”. Prosi uczniów o podsumowanie zajęć, a także samoocenę dotyczącą współpracy w zespole oraz wykonanego zadania. Ocenia pracę grup uczniowskich.

Praca domowa:

1. Wybierz jeden przykład zaangażowania Polaków w sprawę napoleońską i poszukaj przykładów jej upamiętnienia w literaturze lub sztuce. Przygotuj krótką notatkę.

2. Wykonaj polecenie nr 2 z sekcji „Gra interaktywna”.

Materiały pomocznicze:

Davies N., Boże igrzysko. Historia Polski, t. II: Od roku 1795, Kraków 1996.

Kieniewicz S., Historia Polski 1795‑1918, Warszawa 1996.

Kozłowski, E., Wrzosek M., Dzieje oręża polskiego 1794‑1938, w: Dzieje oręża polskiego 963‑1945, pod red. M. Anusiewicza, Warszawa 1973.

Chwalba A., Historia Polski 1795‑1918, Kraków 2001.

Grocholska B., Małe państwo wielkich nadziei, Warszawa 1987.

Grochulska B., Księstwo Warszawskie, Warszawa 1991.

Pachoński J., Legiony Polskie. Prawda i legenda 1794‑1807, t. 1‑4, Warszawa 1969‑1979.

Skowronek J., Sprawa polska, [W:] Europa i świat w epoce napoleońskiej, Warszawa 1988.

Wrzosek M., Kozłowski E., Historia oręża polskiego 1795‑1939, Warszawa 1984.

Zahorski A., Z dziejów legendy napoleońskiej w Polsce, Warszawa 1971.

Czubaty J., Gdzie kończy się legenda o legionach polskich we Włoszech, „Mówią Wieki” 9/1991.

Czubaty J., Armia równych i wolnych, „Mówią Wieki” 8/2016.

Skowronek J., Dąbrowskiego droga do Legionów, „Mówią Wieki” 7/1968.

Bohun T., Książę Józef Poniatowski w 1812 roku, „Mówią Wieki” wydanie specjalne 4/2013.

Buniewicz N., Kodeks Napoleona w Księstwie Warszawskim, „Mówią Wieki”3/2001.

Goclon J., Polska na królu pruskim zdobyta, „Mówią Wieki” 2/2002.

Grochulska B., Mała wielka epoka, „Mówią Wieki” numer specjalny maj 2007 (1).

Grzelak C., Bitwa pod Raszynem 1809, „Mówią Wieki” 12/1990.

Milewski D., Żołnierska droga, „Mówią Wieki” numer specjalny maj 2007 (1).

Nieuważny A., Pierwsza wojna polska, „Mówią Wieki” numer specjalny, maj 2007 (1).

Rosner A., Obraz wolnej, nowej Polski, „Mówią Wieki” 2/1982.

Unger P., Szkoła obywatelstwa, „Mówią Wieki” 1/1967.

Wskazówki metodyczne:

Gra interaktywna może być wykorzystana zarówno do sprawdzenia wiedzy indywidualnej uczniów podczas lekcji (każdy uczeń odpowiada samodzielnie), jak i do sprawdzenia wiedzy poza lekcją, np. przy powtórce wiadomości.