Dla nauczyciela

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Oddziaływania antagonistyczne między organizmami

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
X. Ekologia. Uczeń:
10) planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące oddziaływania antagonistyczne między osobnikami wybranych gatunków;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XVII. Ekologia.
3. Ekologia ekosystemu. Ochrona i gospodarka ekosystemami. Uczeń:
3) planuje i przeprowadza doświadczenie wykazujące oddziaływania antagonistyczne między osobnikami wybranych gatunków;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Scharakteryzujesz poszczególne rodzaje oddziaływań antagonistycznych.

  • Wskażesz przykłady gatunków, między którymi występują oddziaływania antagonistyczne.

  • Przeprowadzisz doświadczenie wykazujące interakcję antagonistyczną między organizmami należącymi do dwóch różnych gatunków pantofelków (Paramecium).

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • rozmowa kierowana;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • ćwiczenia laboratoryjne;

  • gra dydaktyczna;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • arkusze papieru, flamastry.

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel rozpoczyna pogadankę, zadając pytanie:
    – Czy gatunki wykorzystujące te same zasoby środowiska mogą współistnieć w jednym środowisku?

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium („Wirtualne laboratorium (WL‑S)”). Uczniowie, pracując samodzielnie, rozwiązują problem badawczy sformułowany przez nauczyciela we wstępnej fazie lekcji, przeprowadzając doświadczenie w wirtualnym laboratorium. W formularzu notują hipotezę, obserwacje, wyniki i wnioski.

  2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie tworzą w parach mapę myśli, obejmującą rodzaje oddziaływań antagonistycznych, cechy poszczególnych typów takich oddziaływań oraz przykłady gatunków, między którymi występują oddziaływania antagonistyczne.

  2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W tym kontekście dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji oraz wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia nr 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium zamieszczone w sekcji „Wirtualne laboratorium (WL‑S)” do podsumowania lekcji.

Sprawdź się