Dla nauczyciela
Autor: Jarosław Dyrda
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Kodeksy prawne – Kodeks Hammurabiego
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
1) rozróżnia źródła, z których wywodzą się normy w różnych systemach prawnych (prawo: zwyczajowe, precedensowe, religijne, pozytywne).
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
rozumie, dlaczego powstał Kodeks Hammurabiego;
prezentuje, z jakiego źródła prawa się on wywodzi;
charakteryzuje jego zasady prawne;
uzasadnia jego znaczenie dla rozwoju prawa.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
burza mózgów;
praca z tekstem źródłowym;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej i ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Na poprzednich zajęciach uczniowie zostali poproszeni o wyszukanie informacji o najstarszym zachowanym w całości kodeksie prawnym.
2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
3. Burza mózgów: Który kodeks można uznać za najstarszy na świecie i dlaczego jest to Kodeks Hammurabiego?
Faza realizacyjna
1. Przedstawienie władcy Babilonu, króla Hammurabiego oraz jego państwa. Analiza mapy „Babilonia w czasach Hammurabiego”. Uczniowie prezentują wyniki swoich poszukiwań dotyczących Kodeksu Hammurabiego.
2. Omówienie przyczyn kodyfikacji prawa w Babilonii. Krótka charakterystyka kodeksu pod względem jego budowy. Prawo talionu, omówienia zasady działania prawa w myśl hasła: oko za oko, ząb za ząb.
3. Historia odkrycia steli z kodeksem – analiza źródeł graficznych przedstawiających stele z wyrytym tekstem kodeksu. Jak odczytano Kodeks Hammurabiego. Rola Vincenta Scheila.
4. Dyskusja na temat znaczenia Kodeksu Hammurabiego i jego wpływu na późniejsze kodyfikacje prawa. Uczniowie zastanawiają się nad poziomem sprawiedliwości kodeksu, w którym wymiar kary zależy od pozycji społecznej przestępcy i ofiary.
5. Praca z prezentacją multimedialną poświęconą Kodeksowi Hammurabiego. Analiza treści wybranych paragrafów kodeksu. Praca z ćwiczeniami do prezentacji multimedialnej.
Faza podsumowująca
1. Podsumowanie roli, jaką odegrał Kodeks Hammurabiego oraz prezentowanego przez niego systemu sprawiedliwości społecznej.
2. Wykonanie ćwiczeń z bloku „Sprawdź się” 1–4.
Praca domowa:
Wykonanie pozostałych ćwiczeń z bloku „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Kodeks Hammurabiego, tłum. Marek Stępień, zrodla.historyczne.prv.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Prezentacja multimedialna może zostać wykorzystana do samodzielnego wykonania prezentacji poświęconej najstarszemu kodeksowi lub wypracowania na temat znaczenia sprawiedliwości w jego świetle.