Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Kodeksy prawne – Kodeks Hammurabiego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

1) rozróżnia źródła, z których wywodzą się normy w różnych systemach prawnych (prawo: zwyczajowe, precedensowe, religijne, pozytywne).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozumie, dlaczego powstał Kodeks Hammurabiego;

• prezentuje, z jakiego źródła prawa się on wywodzi;

• charakteryzuje jego zasady prawne;

• uzasadnia jego znaczenie dla rozwoju prawa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• praca z tekstem źródłowym;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej i ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na poprzednich zajęciach uczniowie zostali poproszeni o wyszukanie informacji o najstarszym zachowanym w całości kodeksie prawnym.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

3. Burza mózgów: Który kodeks można uznać za najstarszy na świecie i dlaczego jest to Kodeks Hammurabiego?

Faza realizacyjna

1. Przedstawienie władcy Babilonu, króla Hammurabiego oraz jego państwa. Analiza mapy „Babilonia w czasach Hammurabiego”. Uczniowie prezentują wyniki swoich poszukiwań dotyczących Kodeksu Hammurabiego.

2. Omówienie przyczyn kodyfikacji prawa w Babilonii. Krótka charakterystyka kodeksu pod względem jego budowy. Prawo talionu, omówienia zasady działania prawa w myśl hasła: oko za oko, ząb za ząb.

3. Historia odkrycia steli z kodeksem – analiza źródeł graficznych przedstawiających stele z wyrytym tekstem kodeksu. Jak odczytano Kodeks Hammurabiego. Rola Vincenta Scheila.

4. Dyskusja na temat znaczenia Kodeksu Hammurabiego i jego wpływu na późniejsze kodyfikacje prawa. Uczniowie zastanawiają się nad poziomem sprawiedliwości kodeksu, w którym wymiar kary zależy od pozycji społecznej przestępcy i ofiary.

5. Praca z prezentacją multimedialną poświęconą Kodeksowi Hammurabiego. Analiza treści wybranych paragrafów kodeksu. Praca z ćwiczeniami do prezentacji multimedialnej.

Faza podsumowująca

1. Podsumowanie roli, jaką odegrał Kodeks Hammurabiego oraz prezentowanego przez niego systemu sprawiedliwości społecznej.

2. Wykonanie ćwiczeń z bloku „Sprawdź się” 1–4.

Praca domowa:

Wykonanie pozostałych ćwiczeń z bloku „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Kodeks Hammurabiego, tłum. Marek Stępień, zrodla.historyczne.prv.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Prezentacja multimedialna może zostać wykorzystana do samodzielnego wykonania prezentacji poświęconej najstarszemu kodeksowi lub wypracowania na temat znaczenia sprawiedliwości w jego świetle.