Scenariusz zajęć

Autor: Amanda Gałkowska, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Zastosowanie wodorotlenków

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowym i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym.

Podstawa programowa

Zakres podstawowy

VII. Systematyka związków nieorganicznych. Uczeń:

8) klasyfikuje wodorotlenki ze względu na ich charakter chemiczny (zasadowy, amfoteryczny); wnioskuje o charakterze chemicznym wodorotlenku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorotlenków.

Zakres rozszerzony

VII. Systematyka związków nieorganicznych. Uczeń:

8) klasyfikuje wodorotlenki ze względu na ich charakter chemiczny (zasadowy, amfoteryczny); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać charakter chemiczny wodorotlenku; wnioskuje o charakterze chemicznym wodorotlenku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorotlenków (w tym równania reakcji otrzymywania hydroksokompleksów).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia dziedziny życia, w których zastosowanie znalazły wodorotlenki;

• omawia zastosowanie wodorotlenków w danej dziedzinie życia;

• omawia właściwości wodorotlenków, które zdecydowały o zastosowaniu ich w medycynie.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika gadająca ściana;;

• analiza materiału źródłowego;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i z dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w epodręczniku;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica i kreda, marker.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel wykorzystuje informacje we wprowadzeniu do e‑materiału.

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów: Burza mózgów wokół dziedzin, w których znalazły zastosowanie wodorotlenki.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na dziewięć grup, z czego zadaniem każdej jest opracowanie zastosowania wodorotlenków w jednej dziedzinie życia, np. w przemyśle, rolnictwie itd. Nauczyciel przydziela grupie daną dziedzinę życia, bądź uczniowie ją losują. Prowadzący zajęcia rozdaje arkusze papieru A2/A3, mazaki. Uczniowie mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału i grafiki interaktywnej. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy uczniów. Po wyznaczonym czasie liderzy grup prezentują efekty pracy na forum klasy z wykorzystaniem techniki gadająca ściana. Nauczyciel weryfikuje poprawność merytoryczną wypowiedzi uczniów.

2. Okienko informacyjne - forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę papieru w zeszycie uczniowie dzielą na 4 części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim okienku podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie okienko wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

3. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale – sprawdź się oraz zawarte w medium bazowym.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów zadając przykładowe pytania:

• Które wodorotlenki są stosowane do produkcji mydła?

• Które wodorotlenki są stosowane w medycynie?

• Które wodorotlenki są stosowane do produkcji leków?

• Które wodorotlenki są stosowane do produkcji kosmetyków?

• Które wodorotlenki stosowane są w budownictwie?

• Które wodorotlenki są stosowane jako elektrolit w bateriach?

2. Jako podsumowanie lekcji nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa

Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia w e‑materiale – sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Grafika interaktywna  może być użyta jako forma utrwalająca w podsumowaniu lekcji lub jako forma wprowadzająca przed przystąpieniem do wykonywanych zadań czy przygotowywania się ucznia do lekcji/sprawdzianu. Również uczniowie nieobecni na lekcji mogą wykorzystać to medium do samodoskonalenia.

Materiały pomocnicze:

1. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Które wodorotlenki są stosowane do produkcji mydła?

• Które wodorotlenki są stosowane w medycynie?

• Które wodorotlenki są stosowane do produkcji leków?

• Które wodorotlenki są stosowane do produkcji kosmetyków?

• Które wodorotlenki stosowane są w budownictwie?

• Które wodorotlenki są stosowane jako elektrolit w bateriach?

2. Arkusze papieru A2/A3, kredki, mazaki, glutaki.

3. Nauczyciel przygotowuje karteczki z nazwami dziedzin życia do rozlosowania przez poszczególne grupy.