Dla nauczyciela
Autor: Piotr Obolewicz
Przedmiot: Język polski
Temat: Rola artysty według Kazimierza Przerwy‑Tetmajera i Andrzeja Bursy
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
porównuje różne wizerunki artysty ukazane w wierszach Evviva l’arte! Kazimierza Przerwy‑Tetmajera i Ja chciałbym być poetą Andrzeja Bursy,
rozpoznaje cechy typowego młodopolskiego artysty,
wyjaśnia, w jaki sposób zmieniło się wyobrażenie o roli artysty od czasów Tetmajera.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Rola artysty według Kazimierza Przerwy‑Tetmajera i Andrzeja Bursy”. Następnie prosi uczniów o zapoznanie się z utworami poetyckimi zamieszczonymi w e‑materiale: Evviva l’arte! i Ja chciałbym być poetą. Uczniowie powinni przeczytać utwory i przygotować się do ich omówienia: przygotować wstępne informacje, które pozwolą umiejscowić tekst w kontekście historycznoliterackim. Nauczyciel wskazuje, by uczniowie skorzystali z informacji zawartych w bloku tekstowym e‑materiału.
Przekład intersemiotyczny. Chętni uczniowie przygotowują krótkie filmy (teledyski) jako ilustracje do utworów Tetmajera i Bursy. Film mogą przygotować na telefonach komórkowych lub wykorzystać szablony do animacji dostępne w internecie.
Faza wprowadzająca:
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel rozpoczyna dyskusję wstępną, zadając następujące pytania: czy według Was poezja ma do odegrania jakąś rolę? Jeśli tak, to jaką? Czy w jakichś sytuacjach - społecznych, historycznych - jej głos staje się mocniejszy? Jaki jest stereotypowy wizerunek poety? Co na to wpłynęło? Uczniowie wymieniają się swoimi opiniami, a nauczyciel moderuje dyskusję. Następnie informuje uczestników zajęć, że ich praca podczas lekcji będzie dotyczyła roli artysty według dwóch poetów: Kazimierza Przerwy‑Tetmajera i Andrzeja Bursy.
Faza realizacyjna:
Prezentacje uczniów. Wybrani przed lekcją uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Wspólne omówienie wystąpień ze szczególnym uwzględnieniem mocnych stron propozycji ucznia.
Nauczyciel wyświetla prezentację multimedialną. Uczniowie wspólnie zastanawiają się nad poleceniem 1: Na podstawie multimedium wyjaśnij, jak kontekst kulturowy, w którym tworzyli Tetmajer i Bursa, wpłynął na ich sposób postrzegania roli poety. Później notują wnioski z dyskusji w zeszytach. Polecenie 2: Wynotuj, do jakich elementów wizerunku młodopolskiego artysty Andrzej Bursa nawiązuje w swoim wierszu wykonują indywidualnie.
W drugiej części fazy realizacyjnej uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenia i ćwiczenia z sekcji „Audiobook”. Wybrane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Faza podsumowująca:
Prowadzący wraca do pytań postawionych we wstępnej fazie lekcji, przede wszystkim do roli poety według Tetmajera i Bursy. Uczniowie przedstawiają swoje przemyślenia, notują je w formie mapy myśli.
Praca domowa:
Czy dla podmiotu lirycznego wiersza Ja chciałbym być poetą sztuka jest najważniejszą wartością? Uzasadnij swoją opinię w rozprawce na 200 słów.
Materiały pomocnicze:
Wojciech Strokowski, Polonista polimedialny, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Aleksandra Okopień‑Sławińska, Semantyka wypowiedzi poetyckiej, Kraków 2001.
Zenon Uryga, Odbiór liryki w klasach maturalnych, w: Metodyka literatury, tom 2, wybór i oprac. J. Pachecka, A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.