Autor: Jarosław Dyrda

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Chrześcijańska demokracja – przykłady

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

7) porównuje założenia myśli socjaldemokratycznej i katolickiej nauki społecznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia genezę chrześcijańskiej demokracji;

• analizuje poglądy chadecji;

• charakteryzuje głównych przedstawicieli chrześcijańskiej demokracji;

• wskazuje wspólne cechy myśli socjaldemokratycznej i katolickiej nauki społecznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• burza mózgów;

• debata oksfordzka;

• analiza materiałów źródłowych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Omówienie celów lekcji i prezentacja jej tematu.

2. Zapisanie na tablicy pojęć – Rerum novarum i chrześcijańska demokracja (chadecja). Uczniowie w trakcie burzy mózgów podają skojarzenia dotyczące tych haseł. Po fazie twórczej następuje weryfikacja pomysłów i utworzenie definicji tych pojęć.

3. Dyskusja na temat: „Dlaczego doszło do powstania myśli chrześcijańsko‑demokratycznej?”. Wybrani uczniowie przedstawiają swoje wnioski, które są zapisywane na tablicy. Uzupełnienie informacji o genezie ruchu przez nauczyciela.

Faza realizacyjna

1. Omówienie przyczyn powstania i celów działalności chrześcijańskiej demokracji na przełomie wieków XIX i XX. Rola papieża Leona XIII i jego następców w kształtowaniu się chadecji i jej poglądów.

2. Charakterystyka podstawowych założeń ideologii chadeckiej:

• rozdział Kościoła od państwa;

• demokracja jako ustrój polityczny;

• zasada subsydiarności;

• personalizm;

• solidaryzm społeczny;

• własność prywatna podstawą gospodarki.

3. Analiza prezentacji multimedialnej poświęconej wybitnym przedstawicielom myśli chadeckiej w Polsce i na świecie.

4. Porównanie poglądów katolickiej nauki społecznej z poglądami socjaldemokracji. Zadaniem uczniów jest wynotowanie najważniejszych faktów, podobieństw i różnic. Następnie na podstawie dostępnych materiałów uczniowie tworzą zapisy na tablicy, które powinny być widoczne przez cały czas trwania zajęć, gdyż mogą one służyć im w czasie debaty oksfordzkiej.

5. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy zgodnie z zasadami przeprowadzania debaty oksfordzkiej – zwolennicy tezy, przeciwnicy tezy i publiczność. Wybierani są też marszałek i sekretarz. Temat debaty: „Czy poglądy katolickiej nauki społecznej i socjaldemokracji są podobne?”.

6. Uczniowie otrzymują czas na przygotowanie swoich argumentów, a następnie marszałek rozpoczyna debatę. Po przeprowadzonej debacie, w której każda ze stron ma określony czas na swoje wystąpienie, następuje głosowanie – publiczność decyduje, która ze stron za pomocą swoich argumentów bardziej przekonała ją do swojego zdania. Podsumowanie wyników debaty i ich omówienie przez nauczyciela przy pomocy uczniów. Ocena siły argumentów obu stron i sposobu ich prezentowania.

Faza podsumowująca

1. Formą podsumowania całego tematu jest zastanowienie się nad rolą chadecji we współczesnym świecie oraz w Polsce.

Praca domowa:

Wykonanie ćwiczeń interaktywnych wskazanych przez nauczyciela.

Materiały pomocnicze:

Leon XIII, Encyklika o treści robotniczej – Rerum novarum, [w:] Dokumenty nauki społecznej Kościoła, cz. 1, red. nauk. Marian Radwan, Rzym–Lublin 1996.

Wiktor Skworc, Wojciech Korfanty jednym z najwybitniejszych synów Śląska, niedziela.pl.

Chrześcijańska demokracja. Koniec historii?, gosc.pl.

Kto wymyślił Unię Europejską? Ojcowie – założyciele UE, polskieradio.pl.

Jacek Bartyzel, Chadecja – owoc gnijący już w zarodku, pch24.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Materiał multimedialny może zostać wykorzystany do lekcji powtórzeniowej lub innych prezentacji multimedialnych związanych z wielkimi postaciami polityki XX w.