Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Dwie rozmowy o sprawach ostatecznych
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
przygotuje prezentację multimedialną na temat motywu przemijania;
tworzy listę przedmiotów kojarzących się ze sprawami ostatecznymi;
bierze udział w dyskusji;
wyjaśnia związek piosenki zespołu Hey z motywem vanitas.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
prezentacja multimedialna;
metoda kosza i walizki;
Vanitas, Hey, słowa: Katarzyna Nosowska, muzyka: Paweł Krawczyk.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Wybrany lub chętny uczeń na podstawie e‑materiału i innych źródeł opracowuje prezentację na temat motywu przemijania. Prezentacja może być ilustrowana obrazami z różnych epok przedstawiającymi realizację motywu vanitas.
Faza wprowadzająca:
Lekcja zaczyna się od pokazu prezentacji przygotowanej przez ucznia. Nauczyciel ocenia jego pracę. Prosi także pozostałych uczniów o sporządzenie listy przedmiotów, które kojarzą się ze sprawami ostatecznymi.
Nauczyciel zadaje pytania otwierające dyskusję wstępną: Czy współcześni bardziej boją się śmierci niż ludzie dawnych wieków? Z czego wynikała tak duża popularność motywu vanitas w dawnych epokach?
Nauczyciel podaje temat i cele zajęć.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z materiałem w sekcji „Przeczytaj”. Następnie przechodzą do części „Ilustracja interaktywna” i wspólnie rozwiązują polecenie 1. Polecenie 2 wykonują indywidualnie. Chętne osoby odczytują swoje odpowiedzi.
Nauczyciel włącza nagranie w sekcji „Audiobook”. Następnie uczniowie łączą się w pary i wykonują polecenia zamieszczone w tej części lekcji. Chętna osoba z pary prezentuje rozwiązania.
Nauczyciel odtwarza przygotowany wcześniej utwór Vanitas grupy Hey, a uczniom rozdaje wydrukowane teksty piosenki albo wyświetla tekst na tablicy interaktywnej. Prosi uczniów, by zastanowili się nad następującymi kwestiami: Dlaczego piosenka nosi tytuł Vanitas? Czy można w niej znaleźć jakieś nawiązania do sztuki bądź literatury?
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zapisuje na tablicy pytania:
- Jakie dostrzegasz podobieństwa oraz różnice w poruszaniu tematyki spraw ostatecznych przez twórców różnych epok?
- Jak człowiek może się bronić przed poczuciem kruchości i ulotności życia?Nauczyciel zawiesza na tablicy dwa plakaty z narysowanym koszem i walizką. Rozdaje uczniom po dwie karteczki samoprzylepne. Prosi, aby uczniowie zapisali na jednej z nich przemyślenia, które zabiorą z sobą po zajęciach; na drugiej to, czego nie akceptują. Jedna osoba odczytuje zapisy przy walizce i koszu.
Praca domowa:
Zastanów się i zanotuj, jaki przedmiot mógłby być symbolem idei vanitas we współczesnej sztuce.
Materiały pomocnicze:
Anna Pilch, Hermeneutyka jako metoda interpretowania tekstów poetyckich, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Vanitas, Hey, słowa: Katarzyna Nosowska, muzyka: Paweł Krawczyk
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Ilustracja interaktywna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.