Autor: Tomasz Mazur

Temat: Kurs logiki: lekcja 35. Chwyty erystyczne. Cz. 3: argumentum ad populum i fałszywa alternatywa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rozpoznaje dwa chwyty erystyczne: argumentum ad populum oraz fałszywą alternatywę;

• stosuje chwyty obronne do ww. chwytów;

• analizuje tekst Cycerona na temat roli pięknej wymowy w życiu człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zbadanie historii i użytku czynionego z hasła: America, love it or leave it. Uczniowie mają wyjaśnić, na czym polega siła tego hasła.

Faza wprowadzająca:

1. Podanie tematu i celu lekcji.

2. Nauczyciel prosi wybranych uczniów o przedstawienie pracy domowej. Komentuje usłyszane odpowiedzi, naprowadzając jednocześnie klasę na problem fałszywej alternatywy oraz jej zwodniczej siły.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału. Nauczyciel komentuje najważniejsze punkty, upewniając się, czy uczniowie dobrze je rozumieją.

2. Nauczyciel dobiera uczniów w trzy-, czteroosobowe grupy. Każda grupa ma za zadanie przedstawić hasło kampanii politycznej jakiejś fikcyjnej partii. Na zadanie składają się: a) wymyślenie nazwy partii; b) wymyślenie sloganu, który zawiera jeden z chwytów erystycznych opisanych w e‑materiale.

3. Nauczyciel prosi kolejne grupy o przedstawienie swoich partii i sloganów. Zadaniem klasy jest w pierwszej kolejności podanie, jaki chwyt został zastosowany i na czym dokładnie polega, w drugiej kolejności – wybranie najbardziej chwytliwego hasła.

4. Nauczyciel komentuje przebieg i rezultat kolejnych prezentacji, przechodząc do rozmowy kierowanej, w której podejmuje temat sekretu skuteczności sloganów zawierających ewidentne chwyty erystyczne.

Faza podsumowująca:

1. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Zadaniem ucznia jest znalezienie przykładu dowolnego hasła czy sloganu, politycznego lub reklamowego, zawierającego chwyt erystyczny ad populum lub fałszywą alternatywę.

Materiały pomocnicze:

• Walczak P., Metody aktywizujące w nauczaniu filozofii, w: „Analiza i egzystencja” 10 (2009).

• Winkler M., Commichau A., Sztuka prowadzenia wykładów i lekcji, Kraków 2008.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Przeczytaj” do podsumowania lekcji.