Dla nauczyciela
Autor: Piotr Obolewicz
Przedmiot: Język polski
Temat: Impresjonizm w malarstwie i w poezji. Leon Wyczółkowski,
Las w Zakopanem i Kazimierz Przerwa‑Tetmajer, W lesie
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
przedstawia założenia impresjonizmu w malarstwie i literaturze,
wyjaśnia zasadę korespondencji sztuk na przykładzie obrazu Leona Wyczółkowskiego oraz wiersza Kazimierza Przerwy‑Tetmajera,
rozpoznaje i wyjaśnia sens synestezji zastosowanej w wierszu W lesie,
określa funkcję światła i kolorów w poezji oraz w dziele malarskim.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z blokiem tekstowym materiału Impresjonizm w malarstwie i poezji. Leon Wyczółkowski „Las w Zakopanem” i Kazimierz Przerwa‑Tetmajer „W lesie”.
Nauczyciel przygotowuje kilka obrazów, w których ważnym elementem jest światło (zob. Materiały pomocnicze).Recytacja. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują się do głośnego czytania utworu w e‑materiale: Kazimierza Przerwy‑Tetmajera „W lesie” z elementami aktorskiej interpretacji.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.
Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami lekcji. Następnie wyświetla na tablicy pytanie: Czym dla ciebie są sztuka i poezja? Czy masz ulubione kierunki w malarstwie? i prosi uczniów o zapis własnych refleksji. Notatki zostają odczytane na głos.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel wyświetla na tablicy przygotowaną galerię obrazów. Prosi uczniów o podzielenie się wrażeniami. Zadaje pytania: Jaką funkcję pełni światło w malarstwie? Które elementy są wyraźniejsze dzięki plamom światła?
Co symbolizuje światło? Na tablicy pojawia się cytat: „Światło i cień to najpewniejsze środki do poznawania kształtów wszystkich ciał” (Leonardo da Vinci).Później nauczyciel prosi, by uczniowie obejrzeli obrazy zamieszczone w galerii interaktywnej. Poleca, by podzielili się na trzy grupy; każda z grup wykonuje polecenie odnoszące się do jednego z obrazów z galerii. Później uczniowie wymieniają się wrażeniami, dyskutują na temat obejrzanych obrazów, a nauczyciel zwraca ich uwagę zwłaszcza na cechy malarstwa impresjonistycznego.
W drugiej części tej fazy lekcji uczniowie rozwiązują (w parach) ćwiczenia związane z interpretacją wiersza K. Przerwy‑Tetmajera i obrazu Leona Wyczółkowskiego: ćw. 1.-5. oraz 8.
Faza podsumowująca:
W ramach podsumowania lekcji uczniowie wspólnie wykonują ćw. 10 z sekcji „Sprawdź się”.
Na koniec zajęć nauczyciel prosi wybranych uczniów o rozwinięcie zdania:
Na dzisiejszych zajęciach dowiedziałem się…, nauczyłem się...
Praca domowa:
Praca domowa z e‑materiału.
Materiały pomocnicze
Karol Estreicher, Historia sztuki w zarysie, Warszawa 1988.
Propozycje obrazów do wykorzystania na początku lekcji:
H. Steenwyck, Martwa natura, 1640,
J. Vermeer, Mleczarka, 1658,
W. Blake, Stworzenie świata (Urizen stwarzający świat) , 1794,
W. Turner, Flint Castle, 1838,
C. Monet, Impresja – Wschód słońca, 1872.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Galeria zdjęć interaktywnych”
do przygotowania się do lekcji powtórkowej.