Dla nauczyciela

Scenariusz

Autor

Learnetic SA

Temat zajęć

Polodowcowe formy terenu w Polsce

Grupa docelowa

szkoła ponadpodstawowa, zakres rozszerzony, klasa 3

Ogólny cel kształcenia

Zapoznanie z procesami towarzyszącymi tworzeniu się lodowców górskich i lądolodu oraz powstającymi w ich wyniku formami terenu; wykazanie wpływu zlodowaceń na ukształtowanie powierzchni kraju.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006,

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

  • wskazuje na mapie maksymalne zasięgi zlodowaceń w Polsce;

  • podaje przykłady form rzeźby polodowcowej i opisuje sposoby ich powstania;

  • potrafi wyjaśnić pojęcia: rzeźba staroglacjalna i młodoglacjalna.

Metody kształcenia

  • eksponujące: film dydaktyczny

  • programowane: praca z użyciem programów komputerowych lub zasobów sieci internetowej, praca z mapą

  • podające: pogadanka

Formy ogranizacji pracy

  • indywidualna

  • zbiorowa

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

  1. Przywitanie uczniów i przedstawienie tematu lekcji.

  2. Nauczyciel zadaje pytanie uczniom: czy wiedzą jak wygląda ukształtowanie terenu Polski. Po krótkiej dyskusji rozdaje atlasy i poleca otworzyć mapę przedstawiającą rzeźbę terenu.

  3. Nauczyciel prosi o zapoznanie się z legendą mapy, która informuje o formach rzeźby oraz ich pochodzeniu.

  4. Zadaniem uczniów jest wskazanie różnic w ukształtowaniu terenu Polski. Nauczyciel zadaje pytanie: z czego ono wynika? Następnie poleca wyjaśnienie terminu zlodowacenie. Wspólnie z uczniami tworzy definicję. Na jej podstawie razem wyjaśniają czym są: lodowce i lądolody. Następnie zachęca do obejrzenia filmu: „Polodowcowe formy terenu w Polsce”.

Faza realizacyjna

  1. Uczniowie wraz z nauczycielem oglądają film.

  2. Na koniec sceny kończącej się słowami: „Cykliczne zwiększanie się zasięgu pokrywy lodowej związane było z występującymi na przemian okresami ochłodzeń i ociepleń” nauczyciel zatrzymuje film. Informuje, że na ekranie zostaną ukazane zasięgi kolejnych zlodowaceń, które miały miejsce na terenie Polski. Następnie wspólnie z uczniami określa granice każdego zlodowacenia, wymieniając charakterystyczne punkty na mapie.

  3. Nauczyciel prosi o porównanie granic zlodowacenia z wcześniej analizowaną mapą. Pada pytanie: czy widoczne są jakieś zależności między rzeźbą terenu, a zasięgiem  zlodowaceń?

  4. Uczniowie wspólnie z nauczycielem szukają odpowiedzi na zadane pytanie.

  5. Nauczyciel kontynuuje oglądanie filmu: „Polodowcowe formy terenu w Polsce”. Gdy pada zdanie: “ Dzieje się tak w wyniku transportu materiału skalnego oraz płynących pod nim wód” nauczyciel zatrzymuje projekcję.

  6. Następnie ponownie tłumaczy, na czym polegają: erozyjna i akumulacyjna działalność lodowca. Aby lepiej zobrazować te procesy, wykorzystuje podręcznik oraz blat biurka, na którym leżą drobne przedmioty. Przesuwając książkę wzdłuż blatu, przesuwa również przedmioty, które znajdują się pod „lodowcem”. Część przedmiotów gromadzona jest pod podręcznikiem, a część przed nim.

  7. Nauczyciel wznawia projekcję filmu.

  8. W filmie omawiane są poszczególne formy terenu, powstające w wyniku wcześniej omówionych procesów. Po omówieniu wybranych form film jest zatrzymywany i nauczyciel wspólnie z uczniami stara się znaleźć na mapie miejsca ich występowania.

Faza podsumowująca

  1. Na koniec lekcji nauczyciel dokonuje podsumowania. Mówi, jakie polodowcowe formy terenu są typowe dla różnych rejonów kraju oraz ponownie wyjaśnia, różnice między rzeźbą staro i młodoglacjalną.

  2. Uczniowie rozwiązują interaktywne ćwiczenia, podsumowujące wiedzę zdobytą po obejrzeniu filmu. Nauczyciel omawia odpowiedzi wspólnie z uczniami.

m31d58c8659602511_1511613753622_0

Metryczka

Tytuł

Polodowcowe formy terenu w Polsce

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

1.6. Wpływ zlodowaceń na rzeźbę Polski

1. Przebieg zlodowaceń w Polsce

2. Polodowcowe formy terenu w Polsce

3. Rzeźba młodoglacjalna i staroglacjalna

Przedmiot

Geografia

Etap edukacyjny

szkoła ponadpodstawowa, zakres rozszerzony, klasa 3

Nowa podstawa programowa

XIII. Związki między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski: gór, wyżyn, nizin, pojezierzy i pobrzeży.

Uczeń:
5) wyjaśnia wpływ lądolodu na środowisko przyrodnicze pojezierzy i nizin oraz porównuje rzeźbę młodoglacjalną i staroglacjalną.

Kompetencje kluczowe

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 18.12.2006,

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Po zapoznaniu się z e‑materiałem uczeń:

  • wskazuje na mapie maksymalne zasięgi zlodowaceń w Polsce;

  • podaje przykłady form rzeźby polodowcowej i opisuje sposobu ich powstania;

  • wyjaśnia pojęcia: rzeźba staroglacjalna i młodoglacjalna.

Powiązanie z e‑podręcznikiem

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/140282/v/latest/t/student-canon/m/ibv7iXNGUE

Słowniczek