Autor: Marcin Sawicki

Temat: „Krew, trud, łzy i pot”. Bitwa o Wielką Brytanię

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia przyczyny niemieckiego ataku na Wyspy Brytyjskie;

• omawia przebieg walk oraz charakteryzuje sytuację ludności cywilnej w Anglii;

• ocenia znaczenie udziału polskich pilotów w bitwie o Wielką Brytanię.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm,

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka,

• praca ze źródłem kartograficznym,

• elementy dramy.

Formy zajęć:

• praca w parach,

• praca w grupach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda,

• arkusze papieru,

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją:

Przed lekcją uczniowie powinni przypomnieć sobie wydarzenia II wojny światowej do lata 1940 r. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „»Krew, trud, łzy i pot«. Bitwa o Wielką Brytanię”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat i cele lekcji. Przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem.

2. Następnie uczniowie w małych, cztero- lub pięcioosobowych grupach pracują nad ćwiczeniem 1 z sekcji „Sprawdź się” (analiza mapy). Wskazani przez nauczyciela reprezentanci grup przedstawiają odpowiedzi.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie nadal w grupach pracują nad ćwiczeniem 3: ustalają możliwe rozwiązania, jakie stanęły przed Wielką Brytanią po klęsce Francji, oraz przedstawiają argumenty za i przeciw. Po ustalonym przez nauczyciela czasie reprezentanci grup przedstawiają odpowiedzi.

2. Inscenizacja. Nauczyciel zaprasza uczniów do krótkiej inscenizacji: ochotnicy mają się wcielić w rolę Winstona Churchilla, aby przekonać rodaków do zdecydowanego oporu przeciwko III Rzeszy.

3. Nauczyciel prosi, aby wybrana osoba (lub ochotnik) przypomniała najważniejsze fakty dotyczące bitwy o Wielką Brytanię oraz udziału w niej żołnierzy polskich. W razie potrzeby uzupełnia odpowiedź.

4. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie, trzy lub cztery grupy i zapowiada, że zagrają w grę interaktywną sprawdzającą ich wiedzę odnośnie do bitwy o Wielką Brytanię. Będzie to quiz na wzór Milionerów, ale z ograniczeniem czasu na udzielenie odpowiedzi. Prosi, aby grupy wyłoniły liderów, którzy będą odpowiadali na pytania. Pozostałe osoby odgrywają rolę publiczności, która może udzielać podpowiedzi. Zwycięża ta grupa, która najszybciej odpowie poprawnie na wszystkie pytania.

5. Uczniowie grają w grę interaktywną. Grupy rywalizują ze sobą i ta, która najszybciej rozwiąże quiz, jest nagradzana, np. oceną za aktywność.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenie 8 z sekcji „Sprawdź się”. Ochotnicy przedstawiają odpowiedzi.

2. Podsumowując lekcję, nauczyciel odwołuje się do wiedzy uczniów i pyta: Co sprawiło wam największą trudność? Co było dla was najbardziej interesujące?

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 2 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Wykonaj polecenia dołączone do gry interaktywnej.

Materiały pomocnicze:

R. Kaczmarek, Historia Polski 1914–1989, Warszawa 2010.

W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2015, Warszawa 2019.

J. Tyszkiewicz, E. Czapiewski, Historia powszechna. Wiek XX, Warszawa 2010.

Wskazówki metodyczne:

Gra interaktywna może być wykorzystana zarówno do sprawdzenia wiedzy indywidualnej uczniów podczas lekcji (każdy uczeń odpowiada samodzielnie), jak i do sprawdzenia wiedzy poza lekcją, np. przy powtórce wiadomości.