Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Klasyczna filozofia niemiecka: Johann Gottlieb Fichte – apoteoza podmiotu

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Poznasz założenia myśli filozoficznej Johanna Gottlieba Fichtego.

• Przeanalizujesz związki myśli Fichtego z kantyzmem.

• Ocenisz rolę podmiotu w idealizmie Fichtego.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pozna założenia myśli filozoficznej Johanna Gottlieba Fichtego;

• przeanalizuje związki myśli Fichtego z kantyzmem;

• oceni rolę podmiotu w idealizmie Fichtego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformę i wyświetla na tablicy stronę tytułową e‑materiału. Przedstawia uczniom temat lekcji oraz jej cele, a następnie wspólnie z nimi określa kryteria sukcesu.

2. W ramach wprowadzenia w tematykę lekcji nauczyciel pyta uczniów o wrażenia z lektury treści zamieszczonych w sekcji „Przeczytaj”. Prosi uczniów, żeby określili, co był dla nich jasne i zrozumiałe, co natomiast wymaga wyjaśnienia lub pogłębienia.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przeprowadza krótki wykład na temat Teorii Wiedzy Fichtego - wyjaśnia, czym była, na jakich zasadach się opierała.

2. Praca z pierwszym multimedium. Nauczyciel dzieli klasę na 4 zespoły. Każdemu z nich przydziela innego audiobooka: prosi o jego uważne odsłuchanie i określenie w kilku punktach głównej tematyki. Następnie wspólnie z zespołami wykonuje Polecenie nr 1 z sekcji „Audiobook”.

3. Praca z drugim multimedium. Nauczyciel wyjaśnia uczniom, czym są trzy zasady Teorii Wiedzy Fichtego.

4. Uczniowie w parach wykonują zadania zamieszczone w zakładce „Schemat”. Wskazane przez nauczyciela pary prezentują rozwiązania na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

Praca domowa:

1. Stwórz mapę myśli zbierającą najważniejsze kwestie omówione podczas zajęć.

Materiały pomocnicze:

• Martens E., Dydaktyka filozoficzna, w: „Edukacja Filozoficzna” 6 (1988).

• Dlaczego filozofia? Filozofia a świat współczesny, doświadczenia źródłowe, drogi do filozofii, „Filo‑Sofija” 26(2014/3), s. 237–256.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.