Imię i nazwisko autora:

Agnieszka Ruzikowska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Zależność położenia ciała od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.
III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.

II. Mechanika.
Uczeń:
3) opisuje ruchy prostoliniowe jednostajne i jednostajnie zmienne, posługując się zależnościami położenia, wartości prędkości oraz drogi od czasu.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
4) przeprowadza obliczenia liczbowe posługując się kalkulatorem;
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach;

II. Mechanika.
Uczeń:
4) opisuje ruchy prostoliniowe jednostajne i jednostajnie zmienne, posługując się zależnościami położenia, wartości prędkości i przyspieszenia oraz drogi od czasu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. dowiaduje się, jaka jest zależność położenia od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym.

2. analizuje matematyczną postać tej zależności.

3. stosuje zależność położenia od czasu do wyznaczenia parametrów ruchu ciała poruszającego się ruchem jednostajnie przyspieszonym.

4. analizuje i interpretuje wykresy zależności położenia od czasu w ruchu jednostajnie przyspieszonym.

Strategie nauczania:

eksperymantalno‑obserwacyjna

Metody nauczania:

doświadczalna

Formy zajęć:

praca w grupach

Środki dydaktyczne:

Komputer z rzutnikiem, dla każdej grupy zestaw składający się z równi pochyłej, miarki, stopera, ciała, które będzie się zsuwać po równi, oprogramowanie umożliwiające dopasowanie paraboli najmniejszych kwadratów.

Materiały pomocnicze:

brak

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Uczniowie przed lekcją, w ramach pracy domowej, oglądają film‑samouczek. Na początku lekcji nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości związane z filmem i odpowiada na pytania.

Faza realizacyjna:

Uczniowie w grupach wykonują doświadczenie polegające na zbadaniu zależności położenia od czasu dla ciała zsuwającego się po równi pochyłej. Każda grupa wykonuje dwa eksperymenty, zmieniając tylko jeden czynnik – prędkość początkową albo przyspieszenie (związane z nachyleniem równi).

Wyniki przedstawiają na wykresie i, korzystając z komputera, dopasowują do nich parabolę najmniejszych kwadratów. Następnie każda grupa przedstawia swoje wyniki, zwracając szczególną uwagę na to, jak zmienia się wykres, gdy zmienia się prędkość początkowa lub przyspieszenie. Uczniowie dyskutują też, czy ruch ciała na równi można uznać za jednostajnie przyspieszony, czy też nie i jakie są możliwe źródła błędów pomiarowych.

Faza podsumowująca:

Uczniowie rozwiązują zadanie 3 i 5 z zestawu ćwiczeń.

Praca domowa:

Zadanie 6 i 7 z zestawu ćwiczeń.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Film‑samouczek uczniowie mogą także obejrzeć na początku lekcji.