SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Michał Pranke

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Kultura polska jako kultura europejska

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

13) prezentuje wartości obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe Polski na przykładzie wybranego regionu lub szlaku turystycznego.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcie kultury,

• wymienia cechy kultury polskiej i europejskiej,

• wskazuje podobieństwa i różnice między kulturą polską i europejską,

• ocenia znaczenie dyfuzji kulturowej w rozwoju polskiej kultury.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, mapa myśli, prezentacja multimedialna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Nowicka E., Świat człowieka – świat kultury, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem (w tym z filmem edukacyjnym i grafiką interaktywną). Nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup i prosi o przygotowanie krótkich prezentacji multimedialnych przedstawiających przykłady wpływu różnych kultur europejskich na kulturę polską (inne niż zawarte w e‑materiale). Mogą to być przykłady z dziedziny architektury, literatury, muzyki, malarstwa, kuchni, języka itp., zgodnie z zainteresowaniami uczniów. Nauczyciel przydziela poszczególnym grupom odpowiednie dziedziny.

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel inicjuje dyskusję wokół pojęcia kultury. Uczniowie zgłaszają swoje propozycje, wskazany przez nauczyciela uczeń zapisuje je na tablicy, tworząc mapę myśli. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadania, podkreśla wieloznaczność pojęcia kultury.

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie, korzystając z wprowadzenia do e‑materiału oraz mapy myśli utworzonej na początku lekcji, przedstawiają syntetyczną definicję kultury. Uczniowie wyjaśniają, na czym polega proces dyfuzji kulturowej. Uczniowie porównują pojęcia kultury polskiej i europejskiej, wskazują ich cechy wspólne.

• Przedstawienie prezentacji multimedialnych przygotowanych przez poszczególne grupy. Nauczyciel podsumowuje prezentacje, zwracając uwagę na wspólne korzenie kultury polskiej i europejskiej oraz współzależność tych kultur od siebie.

• Uczniowie, pracując w grupach, wykonują polecenia do filmu edukacyjnego oraz polecenia 1, 3, 5 i 6 do grafiki interaktywnej (mogą w tym czasie korzystać z e‑materiału). Po upływie ustalonego przez nauczyciela czasu liderzy grup przedstawiają rezultaty pracy. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

• Następnie nauczyciel otwiera klasową dyskusję nad problemami postawionymi w poleceniach 2, 4 i 7 do grafiki interaktywnej. Nauczyciel odgrywa rolę moderatora, czuwa nad merytoryczną poprawnością wypowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel przypomina cele zajęć.

• Nauczyciel ocenia pracę uczniów podczas lekcji, biorąc pod uwagę ich zaangażowanie i możliwości.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Zadaniem uczniów jest wykonanie w formie pisemnej lub w formie prezentacji multimedialnej polecenia 8 do grafiki interaktywnej („Wskaż w swoim regionie elementy dziedzictwa kulturowego świadczące o dyfuzji kulturowej”).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny i grafika interaktywna mogą zostać kontekstowo wykorzystane podczas zajęć poświęconych roli turystyki i krajoznawstwa w poznawaniu zróżnicowania i piękna krajobrazów przyrodniczych i kulturowych Polski oraz ich promowaniu w kraju i za granicą (zakres rozszerzony: XIV. 5). Uzupełniająco mogą zostać wykorzystane podczas zajęć poświęconych projektowaniu trasy wycieczki (zakres podstawowy: XV. 14).