Dla nauczyciela
Autor: Martyna Wojtowicz
Przedmiot: Historia
Temat: Bilans walk i ocena września 1939 roku
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wymienia najważniejsze wydarzenia i bitwy podczas polskiej wojny obronnej we wrześniu 1939 roku;
omawia przyczyny klęski polskiej armii w kampanii wrześniowej;
porównuje i ocenia straty obrońców i agresorów w kampanii wrześniowej 1939 roku;
wyjażnia znaczenie takich terminów jak np. blitzkrieg, totalitaryzm, pakt Ribbentrop‑Mołotow.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Bilans walk i ocena września 1939 roku”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.
Chętni/wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Będzie ona podsumowaniem przebiegu kampanii wrześniowej. Uczniowie mogą też wykorzystać informacje zawarte w e‑materiale poświęconym wybuchowi II wojny św. i przebiegowi walk podczas września 1939 roku.
Faza wstępna:
Prowadzący lekcję wyświetla na tablicy temat lekcji. Omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.
Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Uczniowie próbują intuicyjnie zadać pytania, na które odpowiedzą w trakcie lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranej osobie (lub ochotnikowi) zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje.
Praca z multimedium („Audiobook”). Wybrana osoba czyta polecenie nr 2: „Wyjaśnij, dlaczego Niemcy ponieśli tak niewielkie straty w ludziach” z sekcji „Audiobook”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dzielą się na małe grupy (do czterech osób) i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie nr 3.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia od 1 do 5 – od najprostszych do trudniejszych – i będą to robić wspólnie. Wybrana osoba czyta po kolei polecenia. Po każdym przeczytanym poleceniu nauczyciel daje uczniom określony czas na przygotowanie się, a następnie ochotnik udziela odpowiedzi. Reszta uczniów ustosunkowuje się do niej, nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje.
Dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Jak ocenilibyście przebieg kampanii wrześniowej z polskiego punktu widzenia? Który z czynników waszym zdaniem zaważył na przegranej Polski? Jak myślicie, czy Polska mogła uniknąć militarnej klęski? Uczniowie krótko dyskutują, przedstawiając swoje argumenty.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?
Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów. Ocenia przedstawioną na początku zajęć prezentację uczniowską.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia nr 7, 8 i 9 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
J. Böhler, Najazd 1939. Niemcy przeciw Polsce, Kraków 2011.
W. Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914–1945, Warszawa 2003.
N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 2001.
A.Godzwon, Okiem przeciwnika. Straty osobowe niemieckiej 10. Armii w walkach z polską 7. Dywizją Piechoty [w:] Technika Wojskowa Historia. 5/2017 (47), s. 72, 86, wrzesień - październik 2017.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z audiobookiem, aby przygotować się do późniejszej pracy.