Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Bojowanie byt nasz podniebny
. Analiza i interpretacja wiersza Stanisława Barańczaka U końca wojny dwudziestodwuletniej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
analizuje, w jaki sposób wiersz Stanisława Barańczaka U końca wojny dwudziestodwuletniej realizuje ideowe i językowe postulaty Nowej Fali,
wkazuje związek wiersza Barańczaka z fragmentem Rozpraw z filozofii... Immanuela Kanta dotyczącym umiejętności posługiwania się rozumem,
utrwala umiejętność interpretacji utworów poetyckich na przykładzie wiersza Stanisława Barańczaka U końca wojny dwudziestodwuletniej.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał:
Bojowanie byt nasz podniebny
. Analiza i interpretacja wiersza Stanisława Barańczaka „U końca wojny dwudziestodwuletniej”. Następnie prosi uczniów o zapoznanie się z utworem poetyckim zawartym w e‑materiale: U końca wojny dwudziestodwuletniej. Uczniowie mogą przeczytać utwór lub wysłuchać jego interpretacji.
Nauczyciel poleca także, by uczniowie wysłuchali wykładu eksperta zamieszczonego w e‑materiale oraz wykonali polecenie 1 i 2 towarzyszące wykładowi. Pozwoli im to zorientować się w sytuacji społeczno‑politycznej, które stanowiła tło twórczości poetów Nowej Fali.Przekład intersemiotyczny. Chętni uczniowie przygotowują krótki film (teledysk) jako ilustrację do utworu poetyckiego w e‑materiale: U końca wojny dwudziestodwuletniej. Film mogą przygotować na telefonach komórkowych lub wykorzystać szablony do animacji dostępne w internecie.
Faza wprowadzająca:
Wyświetlenie na tablicy tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.
Lekcja rozpoczyna się od przypomnienia (przez nauczyciela i uczniów, którzy zapoznali się w domu z e‑materiałem) postulatów Nowej Fali.
Następnie nauczyciel odtwarza wiersz Stanisława Barańczaka U końca wojny dwudziestodwuletniej (sekcja „Prezentacja multimedialna”), a w tle wyświetlany jest krótki film/teledysk ilustracyjny przygotowany przez uczniów.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel zapowiada, że uczniowie będą pracowali nad interpretacją wiersza U końca wojny dwudziestodwuletniej w 2‑osobowych zespołach, a jeśli ktoś woli pracować indywidualnie, także może wybrać taką formę działania.
Prowadzący poleca, by uczniowie wykonali polecenia towarzyszące sekcjom „Audiopowtórka przed maturą” oraz „Prezentacja multimedialna”. Polecenie: „Zinterpretuj samodzielnie wiersz Barańczaka Wojna dwudziestodwuletnia. Wykorzystaj informacje z prezentacji multimedialnej zamieszczonej powyżej. Swoje wnioski zapisz w formie mapy myśli, uzupełniając je odpowiednimi cytatami z wiersza” wykonują jako ostatnie.
Faza podsumowująca:
W podsumowaniu lekcji następuje prezentacja efektów pracy wybranych zespołów. Nauczyciel dba o to, by uczniowie wyciągnęli wnioski z interpretacji wiersza i zanotowali je.
Praca domowa:
Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianymi podczas lekcji utworami. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.
Materiały pomocnicze:
Aleksandra Okopień‑Sławińska, Semantyka wypowiedzi poetyckiej, Kraków 2001.
Bożena Tokarz, Poetyka Nowej Fali, Katowice 1990.
Jakub Kozaczewski, Polska tradycja literacka w poetyce Nowej Fali, Kraków 2004.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.