Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Wstęp do filozofii sceptyków. Przedstawienie sceptyków starożytnych
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
zrekonstruuje spór o możliwość zdobycia wiedzy pewnej między dogmatyzmem a sceptycyzmem;
scharakteryzuje starożytne źródła sceptycyzmu epistemologicznego – pirronizm i szkołę sceptyków;
przeanalizuje typowe argumenty sceptyków przeciwko możliwości poznania;
zastosuje tropy sceptyczne do oceny twierdzeń naukowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
rozmowa kierowana;
praca z multimedium;
śniegowa kula.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Z czym kojarzy wam się słowo „sceptyk”? W jakich kontekstach używamy go w życiu codziennym? Jak to pojęcie funkcjonuje w filozofii?
Faza realizacyjna:
Śniegowa kula. Nauczyciel informuje uczniów, że będą poszukiwać odpowiedzi na pytanie: Kim byli starożytni sceptycy? Jakie są filozoficzne źródła ich poglądów?. Mówi, że uczniowie będą pracowali metodą kuli śniegowej:
a. najpierw indywidualnie opracują odpowiedź na zadane pytanie,
b. potem połączą się w pary, porównają swoje propozycje i spiszą na osobnej kartce listę swoich wspólnych rozwiązań,
c. następnie uczniowie zgromadzą się w czwórkach i w podobny sposób skonfrontują swoje stanowiska, a zebrane rozwiązania zapiszą na nowej kartce,
d. w dalszej części uczniowie połączą się w jeszcze liczniejsze grupy, aż wobec postawionego problemu wypowie się cała klasa. Wszystkie uzgodnione na forum całej klasy odpowiedzi wraz z argumentami zostają zapisane na tablicy.
Po wykonaniu zadania i ustaleniu wspólnie przez uczniów rozwiązania/odpowiedzi nauczyciel weryfikuje ją i w razie potrzeby uzupełnia.Praca z multimedium. Uczniowie uruchamiają na tabletach lub komputerach materiał z sekcji „Prezentacja multimedialna”, a następnie odczytują polecenie: Obejrzyj prezentację, która przestawia wybrane tropy sceptyckie. Wynotuj argumenty przeciw poznaniu z przykładami. Czy potrafisz podać inne przykłady, które zilustrują opisane tropy? Pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.
Uczniowie łączą się w pary. Następnie wspólnie wykonują ćwiczenia od 1 do 5 z zakładki „Sprawdź się”. Ochotnicy prezentują rozwiązania zadań na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8 z zakładki „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Krokiewicz A., Sceptycyzm grecki. Od Pirrona do Karneadesa, Warszawa 2002.
Ziemiańska R., Historia sceptycyzmu. W poszukiwaniu spójności, Toruń 2013.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Prezentacja multimedialna” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.