Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Motywy literackie: miłość

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przypomni sobie utwory literackie, w których obecny jest obecny motyw miłości;

  • scharakteryzuje ujęcia motywu miłości w literaturze i kulturze;

  • wzbogaci swoją wiedzę na temat rozumienia motywu miłości w dziejach rozwoju kultury i sztuki.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • z użyciem komputera;

  • prezentacja;

  • przekład intersemiotyczny.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • e‑podręcznik;

  • tablica interaktywna lub rzutnik;

  • komputery z dostępem do internetu dla uczniów.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie przed lekcją zapoznają się z mapą myśli. Wybierają dwa literackie ujęcia motywu miłości i odwołują się do podanych przykładów literackich. Tworzą na tej podstawie prezentację.

  2. Uczniowie na podstawie informacji zamieszczonych na mapie myśli przygotowują przekład intersemiotyczny jednego dzieła sztuki, które koresponduje z motywem miłości wraz z uzasadnieniem. W swojej wypowiedzi powinni zwrócić uwagę na elementy przekładu intertekstualnego oraz zastosować pojęcia właściwe do omawiania tekstu literackiego oraz plastycznego.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Motywy literackie: miłość”. Prosi uczestników zajęć o przeczytanie informacji w sekcji „Przeczytaj”.

  2. Uczniowie prezentują prace przygotowane w domu. Nauczyciel ocenia przygotowanie uczniów do zajęć.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel zapisuje na tablicy rzeczownik „miłość”. Uczniowie dopisują inne wyrazy kojarzące się z tym słowem, np. zakochanie, uczucie, wolność, para, związek, serce, szczęście, zobowiązanie, zauroczenie, rodzina, przyjaciele. Mówią również o tym, jak rozumieją ten wyraz dosłownie, a jak przenośnie. Powstają schematy, które nauczyciel komentuje.

  2. Nauczyciel za pomocą rzutnika prezentuje na dużym ekranie obraz Jana van Eycka Portret małżonków Arnolfini. Uczniowie w parach wskazują te jego elementy, które realizację motywu miłości. Następnie opisują, jak na interpretację obrazu może wpływać fakt, że powstał on po śmierci żony malarza.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia zamieszczone w sekcji „Ilustracja interaktywna”.

  2. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Czym jest miłość? Jakie są rodzaje miłości? Prosi uczestników zajęć o zapisanie słów kluczowych związanych z przebiegiem lekcji.

Praca domowa:

  1. Na podstawie mapy myśli wskaż to literackie ujęcie motywu miłości, które jest najszerzej reprezentowane w kulturze i podaj tego przyczyny.

Materiały pomocnicze:

  • https://www.bazhum.muzhp.pl/media/files/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej‑r1907‑t6‑n1_4/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej‑r1907‑t6‑n1_4‑s207‑215/Pamietnik_Literacki_czasopismo_kwartalne_poswiecone_historii_i_krytyce_literatury_polskiej‑r1907‑t6‑n1_4‑s207‑215.pdf

  • DRABAREK Barbara, Falkowski Jacek, Rowińska Izabella, Szkolny słownik motywów literackich, Warszawa, 1998.

Wskazówki metodyczne

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.

Ilustracja interaktywna