Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: ...spowiedź życia, jęk zmarnowanej młodości, spazm niezaspokojonego serca – Wielki Testament François Villona

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;

11) rozumie pojęcie motywu literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz dostrzega żywotność motywów biblijnych i antycznych w utworach literackich; określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;

2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu oraz argumentację;

5) charakteryzuje główne prądy filozoficzne oraz określa ich wpływ na kulturę epoki;

III. Tworzenie wypowiedzi.

2. Mówienie i pisanie. Uczeń:

2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;

4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;

10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;

11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;

IV. Samokształcenie.

1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;

Zakres rozszerzony

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:

1) odczytuje tekst w jego warstwie semantycznej i semiotycznej;

2) rozumie pojęcie tradycji literackiej i kulturowej, rozpoznaje elementy tradycji w utworach, rozumie ich rolę w budowaniu wartości uniwersalnych;

Lektura obowiązkowa

8) François Villon, Wielki testament (fragmenty);

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.

Cele operacyjne. Uczeń:

poznaje postać François Villona,
wskazuje cechy, które wyróżniają tego poetę na tle epoki,
dokonuje analizy wybranych utworów François Villona,
wyjaśnia znaczenie motywu ubi sunt w kontekście fragmentu Wielkiego Testamentu François Villona.

Strategie nauczania:

konstruktywizm;
konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

odwrócona klasa;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.

Formy pracy:

praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

Nauczyciel prosi wskazaną (lub wybraną) osobę o odczytanie tematu lekcji wyświetlonego na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika. Następnie zadaje uczniom pytania: kim był François Villon? W jakiej epoce tworzył? Co wyróżnia jego twórczość na tle innych dzieł epoki? Prosi wybranego ucznia lub uczennicę o zapisywanie propozycji.
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu. Podaje temat lekcji.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel odtwarza audiobook, a następnie poleca, by uczniowie, w parach, wykonali polecenia z tej sekcji. Później wybrane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi.
W drugiej części tej fazy lekcji nauczyciel odtwarza muzyczną interpretację Ballady o paniach minionego czasu (patrz materiały dodatkowe). Prosi, by uczniowie śledzili tekst (w sekcji „Sprawdź się”). Pyta słuchaczy o wrażenia, uczniowie rozmawiają swobodnie.
Następnie prowadzący zajęcia poleca, by uczniowie wykonali (indywidualnie) ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”: ćw. 1‑4. Weryfikuje poprawność odpowiedzi.
Wskazane osoby odczytują treść ćwiczeń 5 i 6 i uczniowie wykonują je wspólnie.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Ćwiczenie 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Ballada o paniach minionego czasu, wyk. Hanna Banaszak, Mirosław Czyżykiewicz, dostępna w internecie.
Jacques Le Goff, Kultura średniowiecznej Europy, Warszawa 1995.
Bronisław Geremek, Śmiech w cieniu szubienicy: O Villonie, „Znak”, t. 8, 1983, s. 1276–1278.

Wskazówki metodyczne

Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się