François Villon Wielki Testament

Ballada o paniach minionego czasu

Powiedz mi, gdzie y w iakiey ziemi
Iest Flora, rzymska krasawica;
Archippa, cud między cudnemi,
Tais, stryieczna iey siestrzyca?
Ty, Echo, co głos wracasz skory,
Gdy pomknie nad strumienia biegi,
Mów, gdzie są Piękne dawney pory?…
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!

Powiedzcie, kędy iest uczona
Helois, dla miłości którey
Abeylart Piotr, zmienion w kapłona
Żal swóy w klasztorne zamknął mury?
Podobnież, gdzie ta monarchini,
Co, śmiertelnemi szyiąc ściegi
Worek, gachowi grób zeń czyni?…
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!

Królowa Blanka, iak liliia,
Syrenim głosem zawodząca,
Berta o wielkiey stopie, Liia,
Bietris, Arambur, Alys wrząca,
Iohanna, co w mężczyźńskiey szacie
Anglików gnała precz szeregi,
Gdzież są? Wy mówcie, ieśli znacie?…
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!

Przesłanie

Nie pytay, kędy hoże dziewki
Idą stąd, y na iakie brzegi,
Iżbyś nie wspomniał tey przyśpiewki:
Ach, gdzie są niegdysieysze śniegi!

tdc Źródło: François Villon, Wielki Testament, [w:] Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, François Villon Wielki Testament, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1998, s. 283–284.

François Villon Wielki Testament

Ballada Wilona dla swey miłey

Zwodna miłości, cierpieniem zbyt droga,
Okrutna w skutku, w słodyczy obłudna,
Miłości twardsza niźli stal złowroga,
Mogę cię nazwać, morderczyni cudna,
Serca biednego ty śmiertelny czarze,
Pycho sekretna y wszytkim iednaka,
Oczy okrutne! Czyż ludzkość nie każe
Nie dręczyć, ale wspomagać biedaka?

Lepiey bych czynił, szukaiąc pomocy
Indziey, w przystani iakiey barziey lubey;
Nic mnie nie zdoła wybawić z twey mocy,
Trzeba mi pchać się sromotnie do zguby;
Eyże! Mężczyzna, czy też dziecko ze mnie?
Y coż stąd? Zginę, skoro dola taka…
Choć litość radzi, niestety daremnie:
Nie dręczyć, ale wspomagać biedaka.

Przydzie ta chwila, kiedy czas, zbyt skory,
Pożółci, zmarszczy twe nadobne kwiecie;
Śmiałbych się, gdybych doczekał tey pory:
Ba, nie, naówczas — ieśli żyw na świecie —
Staruchem będę, ty maszkarą podłą.
Owoć goń zdrowo; gdyś mnie leda iaka,
Bądź lepsza innym, y miey to za godło:
Nie dręczyć, ale wspomagać biedaka.

Przesłanie

Xiążę, ty kochasz; wraz bierze mnie trwoga,
Iż krzywem okiem spoźrzysz na cherlaka;
Lecz zacna dusza powinna, prze Boga,
Nie dręczyć, ale wspomagać biedaka.

tdc2 Źródło: François Villon, Wielki Testament, [w:] Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, François Villon Wielki Testament, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1998, s. 314–315.

François Villon Wielki Testament

CXLV

Item Dziateczkom Nalezionym
Nic, ba, straconym trza mi radzić;
Ieśli ich naydę w kątku onym,
U Mańki Iaie — miast się wadzić.
Niech posłuchają: w oney szkole
Przeczytam im lekcyikę małą;
Niech baczy, kto ma dobrą wolę;
To iuż ostatnia, iak się zdało.

tc Źródło: François Villon, Wielki Testament, [w:] Pieśń o Rollandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, François Villon Wielki Testament, Warszawa 1998, s. 348.

François Villon Wielki Testament

Piękna lekcyia Wilona dla straconych dziatek

CLVI

Dziateczki miłe, toć stradacie
Naypirsze dobro, wy mi wierzcie;
Kleryczki zacne, wy, co macie
Lipkie rączęta, skóry strzeżcie;
Do Montpippeau y do Ruclu
Koleń Kaieński biegł ochotnie,
W iurności wielkiey y weselu;
Ano, zczezł późniey dość sromotnie…

tc2 Źródło: François Villon, Wielki Testament, [w:] Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, François Villon Wielki Testament, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1998, s. 349.

François Villon Wielki Testament

Ballada zawieraiąca dobrą naukę dla chłopiąt złego życia

Bo czyś handlarzem iest odpustów,
Frantem, szalbierzem, graczem w kości,
Sparzysz się, na kształt tych oszustów,
Co ich przygrzano do białości;
Czyś zdraycą iest, co wstydu nie ma,
Rabusiem, gwałcicielem święta,
Gdzie zysk wasz idzie - iak kto mniema? -
Wszytko na karczmę y dziewczęta.

Drwiy, rymuy, śpieway, gray na fletni,
Iak ci szaleńcy, bezwstydnicy,
Trefnuy, mąć wodę co naszpetniey,
Wyczyniay w miastach, na ulicy,
Błazeństwa, igry, komedyie,

Wygryway w kręgle y  karcięta:
Gdzież wszytko idzie? Mam dac szyię?
Wszytko na karczmę y dziewczęta.

Od takich plugastw miey się z dala;
Imay się pługa, sierpa, brony;
Koniom służ, boday za kowala,
Ieśliś iest człowiek nieuczony;
Lecz ieśli płótno, len, konopie
Przędziesz, gdzież póydzie ta zaczęta
Praca, gdy skończysz?
Wiesz‑li, chłopie?
Wszytko na karczmę y dziewczęta.

Przesłanie

Pludry, kaftany, krasne płaszcze,
Suknie y wszytkie wręcz szmacięta
Idą na figle te hulaszcze:
Wszytko na karczmę y dziewczęta.

tc3 Źródło: François Villon, Wielki Testament, [w:] Pieśń o Rolandzie, Dzieje Tristana i Izoldy, François Villon Wielki Testament, tłum. T. Boy-Żeleński, Warszawa 1998, s. 351–352.