Autor: Piotr Mazur

Przedmiot: filozofia

Temat: Abraham i rozstrzygnięcie egzystencjalne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Streścisz opowieść o Abrahamie.

• Omówisz trzy stadia rozwoju ludzkiej osobowości, które opisuje Kierkegaard.

• Przedstawisz filozoficzną interpretację mitu w ujęciu Kierkegaarda.

• Zinterpretujesz sens opowieści w kontekście etycznym.

Cele operacyjne. Uczeń:

• rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką;

• rozumie ważniejsze pojęcia, zagadnienia i stanowiska głównych dyscyplin filozoficznych;

• umie stawiać pytania światopoglądowe (w tym moralne) i poszukiwać odpowiedzi na nie z wykorzystaniem wiedzy filozoficznej;

• umie pisać tekst (esej) filozoficzny, w którym – korzystając ze zdobytej wiedzy z zakresu logiki i historii filozofii – identyfikuje się i rozpatruje określone poglądy filozoficzne.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza i interpretacja tekstów;

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w lekcji;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Tydzień przed lekcją nauczyciel prosi uczniów, by przypomnieli sobie lub zapoznali się z biblijną historią Abrahama i Izaaka.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Rozmowa kierowana. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: Niedoszły morderca czy święty? Jak oceniacie postawę Abrahama? Podczas rozmowy nauczyciel nakierowuje uczniów na pytania i wnioski wiodące ku perspektywie egzystencjalnej.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”, a następnie omawiają przeczytany tekst, zwracając uwagę na interpretację biblijnej historii dokonaną przez Kirkegaarda. Nauczyciel zadaje uczniom pytania, sprawdzając stopień zrozumienia tekstu, np.

• czego dotyczy pokusa Abrahama?

• na czym polega paradoks sytuacji?

• czego wyrzeka się Abraham?

• co zyskuje?

2. Praca z multimedium. Uczniowie wykorzystują refleksje własne oraz wnioski, które pojawiły się podczas omawiania tekstu, do uzupełnienia mapy myśli. Sformułowanie ogólnego wniosku podsumowującego ten etap lekcji.

3. Realizacja zadań interaktywnych nr 1, 2, 4 i 6.

4. Wysłuchanie utworu Leonarda Cohena Story of Isaac (można także wykorzystać intepretację Suzanne Vegi). Uczniowie, mając dostęp do tekstu piosenki (np. w tłumaczeniu Macieja Zembatego lub w oryginale), wypowiadają się na temat perspektywy przyjętej przez autora słów, analizują przesłanie utworu i znajdujące się w nim nakazy moralne, definiując kategorie, do których odnosi się utwór.

Faza podsumowująca

1. Powrót do pytań z fazy wprowadzającej. Nauczyciel pyta, co się zmieniło w opiniach uczniów, o jakie nowe kierunki poszerzyła się ich interpretacja historii Abrahama. Podsumowanie obszarów, które pomagają w odczytaniu biblijnej opowieści.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa

1. Zadania interaktywne nr 5 i 7 lub:

2. Praca pisemna. Kierkegaard pisze, że Abraham „pozostaje mordercą”. Jak oceniasz czyn biblijnego bohatera? Morderca czy święty? Napisz esej filozoficzny, w którym uzasadnisz swoją odpowiedź.

Materiały pomocnicze:

Studia o filozofii Sørena Kirkegaarda: koncepcje, polemiki, inspiracje, red. M. Gołębiewska, Warszawa 2015.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Nauczyciel może wykorzystać mapę myśli do podsumowania lekcji.