SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Główne regiony rolnicze Polski

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

7) wskazuje obszary o najkorzystniejszych warunkach dla rozwoju rolnictwa oraz analizuje wpływ czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na możliwości przemian strukturalnych w rolnictwie Polski.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia główne regiony rolnicze Polski,

• porównuje regiony rolnicze Polski pod względem struktury upraw i chowu zwierząt gospodarskich oraz wyznacza ich cechy wspólne,

• ocenia znaczenie czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych w kształtowaniu się głównych regionów rolniczych Polski.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem, odwrócona klasa

Formy pracy: praca indywidualna, praca w parach (lub w grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), atlasy geograficzne, mapa ścienna Polski

Materiały pomocnicze

Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.

Poczta W., Bartkowiak N., Regionalne zróżnicowanie rolnictwa w Polsce, „Journal of Agribusiness and Rural Development” 2012, z. 1 (23), s. 95–109.

Rudnicki R, Rolnictwo Polski. Studium statystyczno‑przestrzenne, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2016.

Sola W., Szczęsny R., Geografia rolnictwa Polski, WSiP, Warszawa 1976.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie informacji na temat głównych regionów rolniczych w Polsce. W tym celu poleca zapoznać się z tym e‑materiałem oraz wskazanymi w scenariuszu materiałami źródłowymi.

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie wiadomości na temat czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych rozwoju rolnictwa w Polsce oraz kompleksów rolniczej przydatności gleb.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na 12 grup. Każdej grupie przydziela inny region rolniczy (w przypadku mniejszej liczby uczniów można wyznaczyć mniejszą liczbę grup i przedzielić im np. po dwa regiony). Uczniowie mają 5 minut na powtórzenie wiadomości, wspólny dialog i wymianę między sobą informacji o poszczególnych regionach.

• Następnie nauczyciel prosi każdą grupę o charakterystykę przydzielonych im regionów rolniczych. Oprócz ustnego opisu uczniowie wskazują je na ściennej mapie Polski. Każda charakterystyka powinna uwzględniać m.in. strukturę upraw i chowu zwierząt, a także czynniki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze wpływające na rozwój rolnictwa w tych regionach.

• Po zakończeniu prezentacji każdej z grup inni uczniowie oraz nauczyciel włączają się do dyskusji, zgłaszając swoje uwagi. Nad przebiegiem wykonania zadania czuwa nauczyciel.

• Jednocześnie zespoły mają za zadanie sporządzać syntetyczne notatki w zeszytach przedmiotowych i zaznaczać cechy wspólne omawianych regionów.

• Kiedy uczniowie sporządzą notatki, nauczyciel inicjuje dyskusję na temat cech wspólnych różnych regionów rolniczych Polski, w której aktywnie biorą udział wszystkie grupy. Uczniowie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, dyskutują także na temat wpływu czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na możliwości przemian strukturalnych w rolnictwie Polski.

• W następnej części lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku „Sprawdź się”. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka z nich.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez wyświetlenie na tablicy interaktywnej treści e‑materiału.

• Przypomnienie celów zajęć.

• Ocena pracy uczniów podczas lekcji, uwzględniająca ich przygotowanie do zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń zawartych w e‑materiale.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Nauczyciel może w trakcie całej lekcji wyświetlać grafikę na tablicy interaktywnej. Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zróżnicowanych tematycznie zajęć dotyczących rolnictwa (zakres podstawowy: X. 1, X. 2; zakres rozszerzony: X. 1).