Dla nauczyciela
Autor: Krzysztof Kowaluk
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Przyczyny i skutki sporów światopoglądowych
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
II. Różnorodność kulturowa.
Uczeń:
11) analizuje i rozważa argumenty stron sporów światopoglądowych (np. na temat: aborcji, eutanazji, modyfikacji genetycznych, in vitro, związków partnerskich).
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje przyczyny sporów światopoglądowych;
przedstawia możliwe konsekwencje sporów światopoglądowych;
rozważa argumenty wybranych stron współczesnych sporów światopoglądowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
lekcja odwrócona.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
burza mózgów.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Uczniowie wybierają jako przedmiot analizy jeden z następujących sporów światopoglądowych: spór o aborcję, spór o eutanazję, spór o związki partnerskie, spór o in vitro, spór o modyfikacje genetyczne.
2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.
Faza realizacyjna
1. Z pomocą nauczyciela uczniowie – w toku dyskusji – przedstawiają istotę wybranego sporu. W szczególności określane są precyzyjnie stanowiska stron konfliktu. Wybrana osoba zapisuje zdefiniowany przedmiot sporu na tablicy.
2. Uczniowie przedstawiają argumentację obu stron wybranego sporu. Wybrana osoba zapisuje na jednej tablicy argumenty na rzecz jednego stanowiska, na drugiej tablicy – argumenty na rzecz stanowiska przeciwnego.
3. Nauczyciel inicjuje dyskusję na temat: jakie założenia aksjologiczne stoją u podstaw argumentacji każdej ze stron? Nauczyciel uzupełnia dyskusję, przywołując niezbędne informacje z zakresu etyki, psychologii społecznej i myśli politycznej.
Faza podsumowująca
1. Nauczyciel podsumowuje wcześniejsze dyskusje. Zwraca się do uczniów z pytaniami: jakie skutki społeczne może mieć omówiony spór światopoglądowy? Czy możliwy jest kompromis między stronami w tym sporze?
2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Piotr Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2012.
Christopher Lasch, Bunt elit, tłum. Dobrosław Rodziewicz, Kraków 1997.
Alasdair MacIntyre, Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, tłum. Adam Chmielewski, Warszawa 1996.
Stanisław Filipowicz, O demokracji bez złudzeń i sentymentów, Warszawa 1992.
John Gray, Dwie twarze liberalizmu, tłum. Piotr Rymarczyk, Warszawa 2001.
James Madison, Federalista nr 10, [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, Warszawa 1999, t. 2.
Niccolo Machiavelli, Rozważania nad pierwszym dziesięcioksięgiem historii Rzymu Liwiusza, [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, Warszawa 2000, t. 1.
Mateusz Tondera, Jak zakończyć światopoglądowe wojny, klubjagiellonski.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Film może zostać wykorzystany przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.