Imię i nazwisko autora:

Elżbieta Kawecka

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Wykres zależności położenia od czasu w ruchu drgającym

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

III. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji lub doświadczeń oraz wnioskowanie na podstawie ich wyników.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
6) tworzy teksty, tabele, diagramy lub wykresy, rysunki schematyczne lub blokowe dla zilustrowania zjawisk bądź problemu; właściwie skaluje, oznacza i dobiera zakresy osi;
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.

V. Drgania. Uczeń:
4) analizuje zależności położenia, prędkości i przyspieszenia od czasu dla ciała w ruchu drgającym harmonicznym oraz interpretuje wykresy tych zależności.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. wymienia charakterystyczne wielkości przedstawione na wykresie zależności wychylenia od czasu ciała poruszającego się ruchem drgającym harmonicznym.

2. tworzy wykresy zależności położenia od czasu oscylatora harmonicznego o różnej amplitudzie i częstotliwości drgań.

3. stosuje zależność wychylenia od czasu do opisu ruchu harmonicznego przy różnych fazach początkowych.

4. analizuje i interpretuje wykresy zależności wychylenia od czasu w ruchu harmonicznym.

5. projektuje doświadczenie umożliwiające obserwację wykresu wychylenia od czasu w ruchu harmonicznym.

Strategie nauczania:

formative feedback - kształtująca (ucząca) informacja zwrotna lub ocenianie kształtujące

Metody nauczania:

Praca z wykorzystaniem multimediów, analiza pomysłów.

Formy zajęć:

- praca w parach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

Animacja/ model 3D „Wykres zależności położenia od czasu w ruchu drgającym i jego interpretacja”, zestaw zadań interaktywnych.

Materiały pomocnicze:

e‑materiały: „Cechy ruchu harmonicznego”, „Jak definiujemy wychylenie, amplitudę, częstość kołową i przesunięcie fazowe?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Zaciekawienie (pogadanka wstępna): Nauczyciel omawia rolę i znaczenie wykresów w badaniu i analizowaniu zależności miedzy różnymi wielkościami fizycznymi. Podaje przykłady (np. temperatury od czasu, natężenia prądu w przewodniku od oporu, siły grawitacji od odległości, itp.).

Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów w kontekście realizowanego tematu oraz nawiązanie do tej wiedzy.

Pytania skierowane do uczniów:

- Naszkicuj wykres zależności położenia od czasu ciała poruszającego się ruchem jednostajnie przyspieszonym.

- Wymień i zdefiniuj wielkości fizyczne, stosowane do opisu ruchu drgającego.

- Omów zależność wychylenia od czasu w ruchu harmonicznym.

Faza realizacyjna:

• Nauczyciel omawia sposób pracy i zadania uczniów.

• Praca indywidualna - uczniowie oglądają animację 3D.

• Nauczyciel dzieli klasę na grupy 2‑osobowe (np. metodą losowania).

• Uczniowie analizują w parach przykłady 1 i 2 z części „Przeczytaj” e‑materiału.

• Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby udziela wskazówek.

• Praca w parach. Uczniowie rozwiązują zadania: 1, 5, 8 z zestawu zadań interaktywnych.

• Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, pomaga, wyjaśnia wątpliwości.

Faza podsumowująca:

Nauczyciel dzieli uczniów na pary. Uczniowie w parach rozwiązują zadania: 4 i 6 z zestawu zadań interaktywnych.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i umiejętności zdobyte w czasie lekcji przez rozwiązanie w domu zadań nr 2, 3 i 7 z zestawu zadań interaktywnych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Animację 3D „Wykres zależności położenia od czasu w ruchu drgającym i jego interpretacja” można wykorzystać podczas lekcji według scenariusza. Może być też wykorzystana przez uczniów do powtórzenia i utrwalenia wiadomości.