Imię i nazwisko autora:

Bartłomiej Klus

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Pojęcie i jednostka pędu

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne

II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Wymagania przekrojowe.
Uczeń:
5) rozróżnia wielkości wektorowe i skalarne, wykonuje graficznie działania na wektorach (dodawanie, odejmowanie, rozkładanie na składowe);
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.

II. Mechanika. Uczeń:
14) posługuje się pojęciem pędu i jego jednostką; interpretuje II zasadę dynamiki jako związek między zmianą pędu i popędem siły.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

1. definiuje pojęcie pędu zarówno ciała jak i układu ciał,

2. tłumaczy, jakie obiekty mogą zostać opisane przy pomocy pędu,

3. wyjaśnia, co to znaczy, że pęd jest wielkością addytywną.

Strategie nauczania:

eksperymentalno‑obserwacyjna

Metody nauczania:

- burza mózgów,
- analiza pomysłów.

Formy zajęć:

- praca w grupach,
- praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

- grafika interaktywna prezentująca pojęcie pędu,
- zestaw zadań.

Materiały pomocnicze:

e‑materiał: pojęcie i jednostka pędu

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Na początku lekcji nauczyciel, przeprowadza przed uczniami prosty pokaz/eksperyment. Ustawia na stole zeszyt, w taki sposób, by nie leżał on płasko na blacie biurka. Można posłużyć się również innym, stosunkowo lekkim przedmiotem. Następnie, w kierunku ustawionego przedmiotu przetacza z podobnymi prędkościami piłeczkę pingpongową oraz tenisową, nie jednocześnie. Zauważa, że piłeczka pingpongowa, w przeciwieństwie do tenisowej nie jest w stanie przewrócić ani przesunąć zeszytu. Inaczej jest w przypadku piłki tenisowej. Nauczyciel aktywizuje uczniów, poprzez zdefiniowanie różnicy pomiędzy dwoma toczącymi się piłeczkami. Nauczyciel wprowadza pojęcie pędu, definiując pęd jako iloczyn masy i prędkości.

Faza realizacyjna:

Uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału, do przykładu 1, oraz zapoznają się z grafiką interaktywną. Nauczyciel wprowadza pojęcie pędu, dla obiektu złożonego z więcej niż jednego ciała. W tym celu powtarza eksperyment, ale tym razem zamiast piłek używa np. małego, lekkiego samochodziku, który początkowo nie jest w stanie przesunąć obiektu, który ustawiony jest jako przeszkoda. Następnie na samochodzik dokłada ciężarki i wprawia go w ruch z podobną prędkością jak chwilę wcześniej. Nauczyciel zwraca uwagę, że każdy element poruszającego się obieku posiada pęd, a pęd całego obiektu jest sumą pędów jego elementów. Uczniowie zapoznają się z przykładem 1, zamieszczonym w e‑materiale. Uczniowie utrwalają zdobytą wiedzę, rozwiązując na tablicy zadanie 5, zawarte w dołączonym zestawie zadań. Nastepnie, nauczyciel wraz z uczniami rozwiązuje na tablicy i analizuje zadania 6 i 7, w celu nauki wykorzystania informacji zawartych na wykresie.

Faza podsumowująca:

Uczniowie odnoszą się do postawionych sobie celów lekcji, ustalają które osiągnęli, a które wymagają jeszcze pracy, jakiej i kiedy. W razie potrzeby nauczyciel dostarcza im informację zwrotną kształtującą.

Praca domowa:

Uczniowie utrwalają wiedzę i poszerzają rozumienie czytając tekst e‑materiału. Uczniowie rozwiązują samodzielnie w domu zadania 1‑3 oraz zadanie 8.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Multimedium bazowe powinno zostać wykorzystane w trakcie lekcji. Zadania z zestawu ćwiczeń od 5 do 7 powinny zostać rozwiązane w trakcie lekcji. Pozostałe zadania mogą stanowić pracę domową, która pozwoli utrwalić nabytą wiedzę.