Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Tomasz Morus Utopia

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna koncepcję utopii T. Morusa;

• analizuje podstawowe założenia myśli filozoficznej T. Morusa;

• charakteryzuje realizację wartości sprawiedliwości przez organizację życia politycznego, społecznego i gospodarczego wspólnoty na przykładzie Utopii Morusa;

• interpretuje wybrane motywy Utopii, korzystając ze współczesnych kontekstów kulturowych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel na tydzień przed lekcją prosi uczniów o przygotowanie w 4‑osobowych grupach własnych, wymyślonych koncepcji państwa idealnego, które zostaną zaprezentowane na forum klasy.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji i cele zajęć, które wyświetla przy użyciu tablicy interaktywnej lub rzutnika, oraz wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, jak poradzili sobie z pracą domową, czy trudno było w 4‑osobowych grupach ustalić, jakie elementy będzie miało idealne państwo, co było najtrudniejsze podczas wspólnej pracy nad prezentacją.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie prezentują swoje koncepcje państwa idealnego. Wszyscy zwracają uwagę na cechy i elementy przygotowanych projektów, zapisują ich nazwy i najważniejsze cechy na tablicy. Po zakończeniu prezentacji wybrana lub chętna osoba podsumowuje tę część lekcji, zwracając uwagę na treści zaprezentowanych koncepcji, podobieństwa i różnice między nimi. Uczniowie wybierają najciekawszy według nich pomysł.

2. Każdy uczeń w ciszy zapoznaje się z treścią zakładki Przeczytaj. Po lekturze nauczyciel prowadzi krótką rozmowę na temat koncepcji Morusa. Pyta: w czym pomysł Morusa różni się od waszych? Jakie elementy wydały mu się ważne, by zbudować utopię, a jakie elementy były ważne dla was? O czym to świadczy?

3. Uczniowie pracują z multimedium w e‑materiale: mapą myśli, uzupełniając ją o wspomniane w sekcji Przeczytaj elementy. Mogą rozbudować mapę myśli, dodając do niej opis wybranej koncepcji zaprezentowanej przez kolegów i koleżanki.

4. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

Praca domowa:

1. Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianymi podczas lekcji pojęciami. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.

Materiały pomocnicze:

• Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańsk 2005.

• Wiersz Wisławy Szymborskiej Utopia

• Szymon Hrebenda, Utopia w myśleniu politycznym, w: „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2/2006, s. 39‑52.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.