Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Tomasz Morus Utopia
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
zna koncepcję utopii T. Morusa;
analizuje podstawowe założenia myśli filozoficznej T. Morusa;
charakteryzuje realizację wartości sprawiedliwości przez organizację życia politycznego, społecznego i gospodarczego wspólnoty na przykładzie Utopii Morusa;
interpretuje wybrane motywy Utopii, korzystając ze współczesnych kontekstów kulturowych.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel na tydzień przed lekcją prosi uczniów o przygotowanie w 4‑osobowych grupach własnych, wymyślonych koncepcji państwa idealnego, które zostaną zaprezentowane na forum klasy.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel przedstawia uczniom temat lekcji i cele zajęć, które wyświetla przy użyciu tablicy interaktywnej lub rzutnika, oraz wspólnie z uczestnikami zajęć ustala kryteria sukcesu.
Nauczyciel pyta uczniów, jak poradzili sobie z pracą domową, czy trudno było w 4‑osobowych grupach ustalić, jakie elementy będzie miało idealne państwo, co było najtrudniejsze podczas wspólnej pracy nad prezentacją.
Faza realizacyjna:
Uczniowie prezentują swoje koncepcje państwa idealnego. Wszyscy zwracają uwagę na cechy i elementy przygotowanych projektów, zapisują ich nazwy i najważniejsze cechy na tablicy. Po zakończeniu prezentacji wybrana lub chętna osoba podsumowuje tę część lekcji, zwracając uwagę na treści zaprezentowanych koncepcji, podobieństwa i różnice między nimi. Uczniowie wybierają najciekawszy według nich pomysł.
Każdy uczeń w ciszy zapoznaje się z treścią zakładki Przeczytaj. Po lekturze nauczyciel prowadzi krótką rozmowę na temat koncepcji Morusa. Pyta: w czym pomysł Morusa różni się od waszych? Jakie elementy wydały mu się ważne, by zbudować utopię, a jakie elementy były ważne dla was? O czym to świadczy?
Uczniowie pracują z multimedium w e‑materiale: mapą myśli, uzupełniając ją o wspomniane w sekcji Przeczytaj elementy. Mogą rozbudować mapę myśli, dodając do niej opis wybranej koncepcji zaprezentowanej przez kolegów i koleżanki.
Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z sekcji „Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Praca domowa:
Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianymi podczas lekcji pojęciami. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.
Materiały pomocnicze:
Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańsk 2005.
Wiersz Wisławy Szymborskiej Utopia
Szymon Hrebenda, Utopia w myśleniu politycznym, w: „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” 2/2006, s. 39‑52.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.