Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Jak powstają skamieniałości? Skamieniałości przewodnie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.

Uczeń:

2) charakteryzuje najważniejsze wydarzenia geologiczne i przyrodnicze w dziejach Ziemi (fałdowania, transgresje i regresje morskie, zlodowacenia, rozwój świata organicznego i jego wymieranie) oraz odtwarza je na podstawie analizy profilu geologicznego;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wyjaśnia, czym są skamieniałości przewodnie,

  • wyjaśnia, na czym polega przydatność skamieniałości przewodnich w datowaniu skał,

  • wymienia przykłady skamieniałości przewodnich charakterystycznych dla danych okresów geologicznych.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: obserwacja pośrednia, pogadanka, dyskusja, poster/puzzle, praca z grafiką interaktywną

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna, monitor dotykowy lub tablety, e‑materiał, podręcznik, okazy skał ze skamieniałościami, schemat tablicy stratygraficznej, kolorowe kartki papieru A4, pisaki, guma mocująca

Materiały pomocnicze

Daber R., Helms J., Das grosse Fossilienbuch, Urania Verlag, Leipzig–Jena–Berlin 1979.

Eicher D.L., Czas geologiczny, tłum. A. Hoffman, PWN, Warszawa 1979.

McAlester A.L., Historia życia, tłum. I. Wróblewska, PWN, Warszawa 1979.

Mizerski W., Kontynenty w ruchu, Iskry, Warszawa 1986.

Orłowski S. (red.), Przewodnik do ćwiczeń z geologii historycznej, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1978.

Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – nawiązując do nowej lekcji, przedstawia uczniom przykłady skał, w których widoczne są skamieniałości (np. muszle czy odciski organizmów), krótka pogadanka na ich temat.

  • Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie e‑materiału lub podręcznika wyjaśnili pojęcie skamieniałości.

  • Wspólne wyjaśnienie pojęcia skamieniałość przewodnia.

  • Miniwykład nauczyciela na temat określania wieku skał - głównie: wykorzystania skamieniałości przewodnich do podziału czasu geologicznego Ziemi, wprowadzenie terminu tablica stratygraficzna.

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby zapoznali się z grafiką interaktywną i wykonali zawarte w tej części e‑materiału polecenia. Dyskusja.

  • Nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup, których zadaniem jest wyszukanie przykładów skamieniałości przewodnich w różnych dostępnych źródłach informacji – nauczyciel przydziela uczniom (w zależności od liczebności klasy) poszukiwanie skamieniałości przewodnich dla er lub okresów geologicznych.

  • Uczniowie otrzymują kartki (A4) – mogą być kolorowe: dla różnych er różne kolory.

  • Na tych kartkach uczniowie przedstawiają wybrane skamieniałości – nazwa, wygląd – opis lub rysunek, inne znalezione informacje (najlepiej jedna skamieniałość przewodnia – jedna kartka).

  • Nauczyciel podczas pracy grup rysuje na tablicy schemat tablicy stratygraficznej (oś czasu, nazwy er i okresów w kolejności od najstarszych), może wykorzystać gotowy schemat przygotowany przez siebie wcześniej lub plansze.

  • Po upływie wyznaczonego przez nauczyciela czasu uczniowie przyczepiają swoje kartki we właściwym miejscu na schemacie (przy danych okresach geologicznych), następnie przedstawiciele grup omawiają prace w kolejności od najstarszych skamieniałości.

  • Nauczyciel wspomaga uczniów, uzupełnia, jeżeli jest taka potrzeba – może wywiązać się dyskusja na temat przedstawianych skamieniałości przewodnich (jeżeli są zdjęcia, rysunki danych skamieniałości, należy je wyświetlić po omówieniu ich przez uczniów).

  • Stworzenie krótkiej notatki na temat najbardziej charakterystycznych skamieniałości przewodnich.

Faza podsumowująca

  • Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

  • Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

  • Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe.

Praca domowa

  • Korzystając z dostępnych źródeł wiedzy, w formie krótkiej notatki opisz inne metody badania wieku skał.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafikę interaktywną można wykorzystać podczas lekcji dotyczącej ustalania wieku względnego skał (zakres rozszerzony: V.1), może znaleźć swoje zastosowanie także podczas lekcji powtórzeniowej (zakres rozszerzony: V).

Sprawdź się