Dla nauczyciela
Autor: Dorota Czarny
Przedmiot: historia
Temat: Ludy i kultury prekolumbijskie Ameryki
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
zakres rozszerzony
XIV. Odkrycia geograficzne i europejski kolonializm doby nowożytnej.
Uczeń:
1) charakteryzuje cywilizacje prekolumbijskie;
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje obywatelskie,
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje rozwinięte cywilizacje prekolumbijskie, o których istnieniu wiemy;
charakteryzuje, co zawdzięczamy tym cywilizacjom;
analizuje podobieństwa i różnice między tymi cywilizacjami.
Strategie nauczania:
lekcja odwrócona.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja,
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,
pogadanka.
Formy zajęć:
praca indywidualna,
praca w grupach,
praca w parach,
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
Tydzień przed lekcją nauczyciel tworzy trzy grupy cztero-, pięcioosobowe (w zależności od liczebności klasy może być ich więcej), które wybierają spośród siebie lidera. Losują kartki, na których znajdują się nazwy pierwszych cywilizacji nowego lądu – Ameryki. Zadaniem grup jest przygotowanie prezentacji na temat wylosowanej cywilizacji ze szczególnym uwzględnieniem ich osiągnięć. Mogą wykorzystać w tym celu zasoby e‑materiału, inne źródła informacji, a nawet rekwizyty. Sposób prezentacji jest dowolny: multimedialny, w formie plakatu, mapy mentalnej itp.
Faza wstępna
Nauczyciel przedstawia uczniom cel lekcji: Na lekcji poznamy pierwsze cywilizacje prekolumbijskie i wskażemy podobieństwa i różnice między nimi.
Nauczyciel prosi, aby uczniowie, którzy nie biorą udziału w prezentacji, w parach lub indywidualnie na kartkach wypisywali w formie tabelki podobieństwa i różnice między cywilizacjami.
Faza realizacyjna
Nauczyciel prosi poszczególne grupy, aby przygotowały się do prezentacji. Uczniowie ustalają między sobą kolejność występów, a prowadzący określa czas dla każdej z grup na prezentację: 8–9 min.
Uczniowie przedstawiają poszczególne cywilizacje, uwzględniając wszystkie najważniejsze zagadnienia: czas i miejsce powstania, zajęcia mieszkańców, grupy społeczne, osiągnięcia, religie itp. Prezentacja może zawierać elementy degustacji – smakowanie uprawianych przez dany lud warzyw lub przypraw.
Po wszystkich prezentacjach nauczyciel prosi, aby osoby, które nie brały w nich udziału, wypisały na tablicy (narysowana jest tabelka z podziałem na podobieństwa i różnice) swoje spostrzeżenia odnośnie do cywilizacji nowego lądu.
Uczniowie uzasadniają i uzupełniają swoje wypowiedzi. W razie konieczności nauczyciel koryguje odpowiedzi uczniów.
Faza podsumowująca
W ramach podsumowania lekcji uczniowie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia i odpowiadają na pytania. Nauczyciel udziela im informacji zwrotnej.
Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują pozostałe lub wybrane przez nauczyciela ćwiczenia.
Wybierz jedną z omawianych cywilizacji prekolumbijskich oraz dowolne dzieło kultury współczesnej ją opisujące (film fabularny, animacja, książka itp.). W jaki sposób została w nim przedstawiona?
Materiały pomocnicze:
Z. Wójcik, Historia powszechna XVI–XVII wieku, Warszawa 1991.
H. Cortés, Listy o zdobyciu Meksyku, Gdańsk 1997.
B. Diaz del Castillo, Pamiętnik żołnierza Korteza, czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii, Łódź 1986.
P. Pizarro, Relacja o odkryciu i podboju królestwa Peru, Gdańsk 1995.
J. Szemiński, M. Ziółkowski, Mity, rytuały i polityka Inków, Warszawa 2006.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać mapę interaktywną jako wprowadzenie do lekcji. Można jej również użyć do tworzenia map mentalnych na lekcji (praca w grupach).