Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: historia

Temat: Ludy i kultury prekolumbijskie Ameryki

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

XIV. Odkrycia geograficzne i europejski kolonializm doby nowożytnej. 

Uczeń:

1) charakteryzuje cywilizacje prekolumbijskie;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe, 

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje rozwinięte cywilizacje prekolumbijskie, o których istnieniu wiemy;

• charakteryzuje, co zawdzięczamy tym cywilizacjom;

• analizuje podobieństwa i różnice między tymi cywilizacjami.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych,

• pogadanka.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Tydzień przed lekcją nauczyciel tworzy trzy grupy cztero-, pięcioosobowe (w zależności od liczebności klasy może być ich więcej), które wybierają spośród siebie lidera. Losują kartki, na których znajdują się nazwy pierwszych cywilizacji nowego lądu – Ameryki. Zadaniem grup jest przygotowanie prezentacji na temat wylosowanej cywilizacji ze szczególnym uwzględnieniem ich osiągnięć. Mogą wykorzystać w tym celu zasoby e‑materiału, inne źródła informacji, a nawet rekwizyty. Sposób prezentacji jest dowolny: multimedialny, w formie plakatu, mapy mentalnej itp.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia uczniom cel lekcji: Na lekcji poznamy pierwsze cywilizacje prekolumbijskie i wskażemy podobieństwa i różnice między nimi.

2. Nauczyciel prosi, aby uczniowie, którzy nie biorą udziału w prezentacji, w parach lub indywidualnie na kartkach wypisywali w formie tabelki podobieństwa i różnice między cywilizacjami.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel prosi poszczególne grupy, aby przygotowały się do prezentacji. Uczniowie ustalają między sobą kolejność występów, a prowadzący określa czas dla każdej z grup na prezentację: 8–9 min.

2. Uczniowie przedstawiają poszczególne cywilizacje, uwzględniając wszystkie najważniejsze zagadnienia: czas i miejsce powstania, zajęcia mieszkańców, grupy społeczne, osiągnięcia, religie itp. Prezentacja może zawierać elementy degustacji – smakowanie uprawianych przez dany lud warzyw lub przypraw.

3. Po wszystkich prezentacjach nauczyciel prosi, aby osoby, które nie brały w nich udziału, wypisały na tablicy (narysowana jest tabelka z podziałem na podobieństwa i różnice) swoje spostrzeżenia odnośnie do cywilizacji nowego lądu.

4. Uczniowie uzasadniają i uzupełniają swoje wypowiedzi. W razie konieczności nauczyciel koryguje odpowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

1. W ramach podsumowania lekcji uczniowie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia i odpowiadają na pytania. Nauczyciel udziela im informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe lub wybrane przez nauczyciela ćwiczenia.

2. Wybierz jedną z omawianych cywilizacji prekolumbijskich oraz dowolne dzieło kultury współczesnej ją opisujące (film fabularny, animacja, książka itp.). W jaki sposób została w nim przedstawiona?

Materiały pomocnicze:

Z. Wójcik, Historia powszechna XVI–XVII wieku, Warszawa 1991.

H. Cortés, Listy o zdobyciu Meksyku, Gdańsk 1997.

B. Diaz del Castillo, Pamiętnik żołnierza Korteza, czyli prawdziwa historia podboju Nowej Hiszpanii, Łódź 1986.

P. Pizarro, Relacja o odkryciu i podboju królestwa Peru, Gdańsk 1995.

J. Szemiński, M. Ziółkowski, Mity, rytuały i polityka Inków, Warszawa 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Nauczyciel może wykorzystać mapę interaktywną jako wprowadzenie do lekcji. Można jej również użyć do tworzenia map mentalnych na lekcji (praca w grupach).