Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Z Siedmiogrodu do Rzeczypospolitej. Panowanie Stefana Batorego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia przyczyny konfliktu między Gdańskiem a Rzecząpospolitą;

• omawia wojnę Rzeczypospolitej z Moskwą i postanowienia rozejmu w Jamie Zapolskim;

• charakteryzuje reformy wewnętrzne Stefana Batorego i ich wpływ na zwiększenie roli magnaterii;

• opisuje rolę kanclerza Jana Zamoyskiego w polityce wewnętrznej państwa.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Z Siedmiogrodu do Rzeczypospolitej. Panowanie Stefana Batorego”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem i filmami oraz wykonanie ćwiczenia 1 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści sekcji „Przeczytaj”.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Nauczyciel może przydzielić im zagadnienia, np. jedna osoba skupia się na konflikcie z Gdańskiem, druga na wojnie z Moskwą, a trzecia na reformach Batorego.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenie. Jeśli odpowiedzi uczniów bardzo się różnią lub ćwiczenie okazało się trudne, nauczyciel omawia je na forum.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wskazani przed lekcją uczniowie prezentują i omawiają efekty swojej pracy. Nauczyciel oraz inni uczniowie zadają pytania prezentującym, w razie potrzeby uzupełniają ich wypowiedzi.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Uczniowie zapoznają się z prezentacją dotyczącą postaci Anny Jagiellonki oraz kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego. Następnie w parach pracują nad kolejnymi poleceniami: opisują rolę Anny Jagiellonki w życiu politycznym Rzeczypospolitej oraz charakteryzują jej relacje z kanclerzem. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) pary prezentuje propozycje odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do nich ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia odpowiedzi.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 3 i 4 z sekcji „Sprawdź się”, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Z Siedmiogrodu do Rzeczypospolitej. Panowanie Stefana Batorego” i inicjuje krótką rozmowę. Czego uczniowie się nauczyli? Co było dla nich trudne? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

S. Grzybowski, Dzieje Polski i Litwy (1506–1648), Kraków 2000.

D. Kupisz, Połock 1579, Warszawa 2003.

D. Kupisz, Psków 1581–1582, Warszawa 2006.

K. Olejnik, Stefan Batory 1533−1586, Warszawa 1988.

D. Wójcik‑Góralska, Król niemalowany, Warszawa 1983.

Wskazówki metodyczne:

Chętni uczniowie mogą zapoznać się z prezentacją multimedialną przed lekcją i przygotować własną prezentację dotyczącą postaci i roli Anny Jagiellonki oraz kanclerza Jana Zamoyskiego. Wówczas wybrana osoba przedstawia rezultaty swojej pracy w trakcie fazy realizacyjnej, po czym uczniowie wykonują polecenia dołączone do zamieszczonego multimedium.