Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Nierozważne i romantyczne – pokrewieństwo poezji Haliny Poświatowskiej i Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
charakteryzuje tematykę wierszy Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej oraz Haliny Poświatowskiej;
dokonuje interpretacji porównawczej wybranych utworów obu poetek;
opisuje sposoby poetyckiego obrazowania M. Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej i H. Poświatowskiej;
określa funkcje wykorzystanych w wierszach środków artystycznego wyrazu.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/ tablica, pisak/ kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca uczniom, by przed lekcją zapoznali się z blokiem tekstowym e‑materiału Nierozważne i romantyczne – pokrewieństwo poezji Haliny Poświatowskiej i Marii Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej oraz mapą myśli zawartą w tym materiale. Prosi o wykonanie polecenia 2 z sekcji Mapa myśli, które pomoże uczniom przygotować się do omówienia kontekstu biograficznego twórczości poetek. Pyta, czy są osoby, które chciałyby przygotować recytację lub minispektakl poetycki złożony z utworów M. Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej i H. Poświatowskiej.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy uczniom cele zajęć oraz wspólnie ustala z nimi kryteria sukcesu.
Lekcja rozpoczyna się od prezentacji poetyckiej uczniów. Nauczyciel ocenia ich zaangażowanie, pomysłowość, różnorodność wykorzystanych środków artystycznych, np. muzyki, świateł.
Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: nauczyciel prosi o przedstawienie odpowiedzi do polecenia 2 z mapy myśli, a następnie w krótkiej rozmowie, w której uczestniczą uczniowie, nakreśla kontekst biograficzny twórczości obu poetek. Pyta, czy są cechy wspólne, które łączą osobowości artystek, i takie, które je różnią. Uczniowie notują wnioski z rozmowy w formie mapy myśli.
Faza realizacyjna:
Kontynuacją rozmowy wstępnej będzie praca uczniów z mapą myśli, która pozwoli im wskazać pola wspólne w twórczości Pawlikowskiej‑Jasnorzewskiej oraz Poświatowskiej. Uczniowie wykonują polecenie 1 z tej sekcji, a następnie przechodzą do ćwiczeń wskazanych przez prowadzącego zajęcia.
Nauczyciel poleca uczniom wykonanie ćwiczeń 2‑6, których celem jest dokonanie interpretacji utworów poetek. Ćwiczenie 8 można potraktować jako podsumowanie fazy realizacyjnej lekcji.
Faza podsumowująca:
W rozmowie podsumowującej nauczyciel prosi, by uczniowie odnieśli się do określenia „nierozważne i romantyczne”, które przypisano poetkom w temacie lekcji. Czy to dobra charakterystyka ich życiowych postaw i twórczości poetyckiej?
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują jedno z poleceń wskazanych w e‑materiale jako praca domowa.
Materiały pomocnicze:
Audycja Polskiego Radia Maria Pawlikowska‑Jasnorzewska – poetka miłości
Cykl Finezje literackie poświęcony Halinie Poświatowskiej, Ninateka
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Ilustracja interaktywna” do podsumowania lekcji.