Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Władza jako zjawisko społeczne

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

1) charakteryzuje władzę jako zjawisko społeczne i rozróżnia rodzaje władzy; wykazuje specyficzne cechy władzy politycznej; charakteryzuje zjawisko legitymizacji władzy państwowej, odnosząc teorię Maxa Webera do współczesnych przykładów.

VIII. Modele sprawowania władzy

Uczeń:

1) analizuje mechanizmy sprawowania władzy na podstawie literatury (np. fragmentów tekstu Książę Niccolò Machiavellego lub fragmentów tekstu Cesarz Ryszarda Kapuścińskiego).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje fenomen władzy;

• wyjaśnia pojęcie legitymizacji władzy;

• przedstawia cele, jakie stawiano przed władzą w różnych nurtach myśli politycznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Wybrana/chętna osoba przygotowuje krótką prezentację na temat typów legitymizacji władzy według Maxa Webera.

Faza wstępna

1. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, z czym kojarzy im się władza. Odpowiedzi uczniów zapisywane są na tablicy.

2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel inicjuje dyskusję w formie burzy mózgów na temat: „Dlaczego ludzie podporządkowują się władzy?”. W jej trakcie zwraca uwagę na dwa podstawowe źródła posłuszeństwa: siłę oraz autorytet. Nauczyciel odwołuje się do zapisanych na tablicy elementów i prosi uczniów o pogrupowanie ich na mające związek z siłą oraz związane z autorytetem rządzących.

2. Rozmowa dotycząca źródeł autorytetu władzy: „Dlaczego ludzie podporządkowują się władzy, nawet wówczas gdy nie stoi za tym żaden system kar i nagród?”. Nauczyciel przywołuje i wyjaśnia pojęcie legitymizacji władzy.

3. Wybrana/chętna osoba przedstawia przygotowaną w domu krótką prezentację na temat typów legitymizacji władzy Maxa Webera. Jeśli istnieje taka potrzeba, nauczyciel uzupełnia jej wypowiedź. Zamiast prezentacji do omówienia tej kwestii może być wykorzystany film.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie zapoznają się z animacją „Władza w historii myśli politycznej” oraz wykonują załączone do niej ćwiczenie.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Thomas Hobbes, Lewiatan, tłum. Czesław Znamierowski, Warszawa 2009.

• Św. Tomasz z Akwinu, O władzy, [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. 1, tłum. Jacek Salij, Warszawa 2000.

• Fryderyk Engels, Karol Marks, Manifest komunistyczny, [w:] Historia idei politycznych. Wybór tekstów, t. 2, tłum. Tadeusz Zabłudowski, Warszawa 2000.

• Paweł Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków 2012.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Animacja może zostać wykorzystana przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.