Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Ślady filozofii Sørena Kierkegaarda w opowiadaniu Młyn nad Utratą Jarosława Iwaszkiewicza

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• charakteryzuje religijność typu A i B w myśli S. Kierkegaarda;

• analizuje tekst opowiadania Młyn nad Utratą z wykorzystaniem wiedzy o filozofii S. Kierkegaarda;

• poszukuje odpowiedzi na pytania egzystencjalne sformułowane przez J. Iwaszkiewicza w opowiadaniu Młyn nad Utratą.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• burza mózgów.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z treścią opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Młyn nad Utratą.

Faza wprowadzająca:

1. Prowadzący zajęcia loguje się na platformie. Na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla temat lekcji, następnie omawia cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: Jaki jest twój stosunek do autorstwa dzieł filozoficznych? Czy w trakcie czytania danej pozycji masz wrażenie, że z tekst tekstu przemawia do ciebie autor? Jak często zdarza ci się zwrócić uwagę na to, kto odpowiada za przekład z języka, w którym dzieło zostało napisane?

Faza realizacyjna:

1. Burza mózgów. Nauczyciel informuje uczniów, że będą pracować metodą burzy mózgów i, jeśli to konieczne, wyjaśnia jej zasady. Wyłania także moderatora, który będzie zapisywał pomysły na tablicy, a następnie określa czas wykonania zadania.
   Następnie nauczyciel zadaje uczniom pytanie: W jaki sposób zagadnienie konfliktu Abrahama znajduje swoje odzwierciedlenie w tekście Młyna? Uczniowie podają propozycje odpowiedzi. Po zakończeniu fazy twórczej następuje wspólna weryfikacja pomysłów. Nauczyciel prosi uczniów, aby porównali swoje propozycje z informacjami zamieszczonymi na tablicy.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”. Odczytanie poleceń do multimedium:
   – Zapoznaj się z multimedium i zastanów się, dlaczego Kierkegaard chce utrudniać stawanie się chrześcijaninem? Na czym polega męczeństwo wiary?
   – Jak rozumiesz przekonanie Kierkegaarda, że poznawanie chrześcijaństwa jest sprzeczne z jego istotą? Czy zgadzasz się z takim stanowiskiem?
   Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 5 i 6, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wspólnie wykonują ćwiczenie nr 7.

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Dokonaj charakterystyki Desmonda Kinga. Zastanów się, jaka jest jego rola w opowiadaniu, następnie na podstawie charakterystyki i odpowiedzi z ćwiczeń nr 6 i 7 rozstrzygnij, czy świętość jest w ogóle możliwa.

Materiały pomocnicze:

• J. Iwaszkiewicz, Młyn nad Utratą, [w:] tegoż, Jarosław Iwaszkiewicz, opowiadania 1918 – 1953, Warszawa 1954.

• Henel Ł., Lekcja filozofii. Od Sokratesa do Heideggera..., Kraków 2009.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.