Autor: Stanisław Mrozowicz

Temat: Wiosna Ludów w monarchii Habsburgów. Rewolucja w Wiedniu i powstanie węgierskie

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• omawia przebieg Wiosny Ludów w Wiedniu;

• charakteryzuje wydarzenia lat 1848–1949 na Węgrzech oraz przebieg powstania węgierskiego;

• przedstawia przebieg Wiosny Ludów na pozostałych ziemiach podlegających austriackim Habsburgom: we Włoszech, Czechach i Galicji.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Wiosna Ludów w monarchii Habsburgów. Rewolucja w Wiedniu i powstanie węgierskie”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Wybrani uczniowie (albo ochotnicy) przygotowują prezentacje – jedna osoba (lub zespół liczący maks. 3 osoby) skupia się na wydarzeniach w Wiedniu, druga – na powstaniu węgierskim, trzecia – na wydarzeniach na pozostałych terenach monarchii habsburskiej. Uczniowie mogą korzystać podczas przygotowywania swoich prac z filmów znajdujących się w sekcji „Film + Sprawdź się”.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy tematu i cele lekcji i przybliża je uczniom.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? (W ten sposób następuje określenie wiążących dla uczniów kryteriów sukcesu).

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Prosi wybrane osoby (lub ochotników z danych zespołów) o zaprezentowanie swojej pracy przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko o niej dyskutują, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i je uzupełniać.

2. Praca z pierwszym multimedium („Audiobook”). Nauczyciel odtwarza nagrania związane z powstaniem węgierskim podczas Wiosny Ludów. Następnie prosi, aby uczniowie, pracując w parach, wykonali polecenie 2: „Na podstawie poniższego tekstu źródłowego opisującego postanowienia austriackiej konstytucji z 1849 r. wykaż, że jej ogłoszenie wpłynęło na decyzję proklamowania deklaracji niepodległości Węgier. Uzasadnij odpowiedź, odwołując się przynajmniej do dwóch aspektów obu tekstów”. Uczniowie dyskutują, a następnie zapisują wnioski. Wybrane pary omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Uczniowie, nadal pracując w dwuosobowych zespołach, analizują mapę dołączoną do polecenia 3 i wykonują to polecenie.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i dzielą się tym, czego się nauczyli na temat: „Wiosna Ludów w monarchii Habsburgów. Rewolucja w Wiedniu i powstanie węgierskie”. Nauczyciel prosi jedną osobę o podsumowanie na forum klasy.

2. Na zakończenie nauczyciel ocenia pracę osób lub zespołów przygotowujących prezentacje.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. (Dla uczniów chętnych) Obejrzyj oba filmy i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

M. Żywczyński, Historia powszechna 1789–1870, Warszawa 2001.

O. Balzer, Historya ustroju Austryi w zarysie, Lwów 1899.

Wiek XIX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1998.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.