Dla nauczyciela
Autor: Paulina Król
Przedmiot: Język polski
Temat: Anioł nadzorca. Relacja władza – obywatel w opowiadaniu Sławomira Mrożka „Wina i kara”
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
wymienia charakterystyczne cechy opowiadań Sławomira Mrożka;
analizuje sposób budowania groteskowego świata przedstawionego w opowiadaniu Wina i kara;
interpretuje alegoryczny sens opowiadania Wina i kara.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm;
nauczanie wyprzedzające.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał „Anioł nadzorca. Relacja władza – obywatel w opowiadaniu Sławomira Mrożka Wina i kara”. Prosi o zapoznanie się z multimedium w sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych”.
Tydzień przez lekcją nauczyciel prosi o przeczytanie opowiadania Sławomira Mrożka Wina i kara.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.
Nauczyciel zapisuje na tablicy wyrażenie „anioł stróż”. Uczniowie tworzą mapę myśli i zapisują wszystkie pomysły na tablicy.
Faza realizacyjna:
Uczniowie rozwiązują ćwiczenie 1 z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza odpowiedzi i komentuje.
Nauczyciel prosi wybranego ucznia o głośne odczytanie informacji z sekcji „Przeczytaj”. Zadaniem uczniów jest ustalenie cech opowiadań Mrożka. Każdy uczeń otrzymuje dwie kartki, na których zapisuje swoje pomysły. Nauczyciel zbiera do pudełka odczytane propozycje i komentuje.
Nauczyciel prosi uczniów, by podzieli się na dwie grupy. Informuje, że będą uczestniczyć w dyskusji związanej ze sposobem budowania groteskowego świata w opowiadaniu Wina i kara. Wyjaśnia, że ten typ dyskusji określany jest jako akwarium.
Pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na zadany temat (jeśli uczniowie nie potrafią sami znaleźć argumentów, nauczyciel może na początku naprowadzić uczniów). Nauczyciel wyjaśnia, że w tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu rozmowy. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji.
Po zakończeniu dyskusji nauczyciel prosi chętne osoby o dokonanie oceny umiejętności prowadzenia dyskusji, trzymania się tematu, doboru argumentów grupy dyskutującej.Nauczyciel wyświetla sekcję „Galeria zdjęć interaktywnych”. Uczniowie dzielą się na dwie grupy. Grupa 1 wskazuje najważniejsze funkcje, jakie przypisuje się aniołom w kulturze, natomiast grupa 2 wskazuje atrybuty oraz funkcje, które można przypisać aniołowi stróżowi z opowiadania Sławomira Mrożka Wina i kara. Po wyznaczonym czasie następuje wspólne porównanie odpowiedzi grup, analiza i ocena pracy zespołów.
Uczniowie dobierają się w pary i realizują ćwiczenia 3 i 4 z sekcji „Sprawdź się”. Następnie wybrany uczeń głośno odczytuje pomysły. Ćwiczenia 5 uczniowie rozwiązują wspólnie w klasie. Nauczyciel sprawdza poprawność odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i sprawdza spełnienie kryteriów sukcesu.
Uczniowie indywidualnie wyjaśniają ćwiczenie 7. Nauczyciel stawia pytanie: Jaki morał płynie z opowiadania Wina i kara? Uczniowie przedstawiają swoje propozycje.
Na zakończenie uczniowie wyjaśniają alegroryczny sens opowiadania Sławomira Mrożka.
Praca domowa:
Nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczenia 9 w sekcji „Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
Sławomir Mrożek, Opowiadania, Kraków 1974.
https://culture.pl/pl/tworca/slawomir-mrozek
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Galeria zdjęć interaktywnych” do podsumowania lekcji.