Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Epifanie Różewicza, epifanie Miłosza – poetyckie refleksje o Bogu, naturze i człowieku
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
przeanalizuje poetyckie epifanie Różewicza i Miłosza;
opisze ukazany w utworach Różewicza i Miłosza stosunek podmiotów lirycznych do Boga;
scharakteryzuje, jak poeci widzą Boga, naturę oraz człowieka.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
plakat.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
duże arkusze papieru, mazaki.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Zadaniem uczniów jest zapoznanie się z informacjami na temat epifanii (definicja, poetyka epifanii).
Faza wprowadzająca:
Uczniowie przedstawiają wiadomości przygotowane w domu. Następnie nauczyciel rozpoczyna zajęcia wstępnymi informacjami na temat Tadeusza Różewicza i Czesława Miłosza:
Utwory, którymi zadebiutował Tadeusz Różewicz, spowodowały, że postrzegano go jako ateistę. Potem przez kilkadziesiąt lat poeta pisał o swoim zmaganiu się z Bogiem. Pod koniec życia wszedł w polemikę z Czesławem Miłoszem (właśnie na temat Boga), uznanym za czołowego „poetę metafizycznego”.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel zadaje uczniom pytanie: Jak Różewicz i Miłosz widzą Boga, naturę oraz człowieka?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, uczniowie analizują treści zamieszczone w e‑podręczniku. Zapoznają się z materiałami w w sekcji „Przeczytaj”, oglądają prezentację TED. Następnie dzielą się na kilkuosobowe grupy i na otrzymanych od nauczyciela dużych arkuszach papieru przygotowują w formie plakatu wstępną odpowiedź na postawione wcześniej pytanie.Uczniowie nadal pracują w grupach. Aby rozwinąć udzieloną na plakatach odpowiedź, rozwiązują ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel może pomagać grupom, analizować odpowiedzi uczniów, wspierać, naprowadzać. Przy trudniejszych zadaniach można również pracować całym zespołem klasowym wspólnie z nauczycielem.
Faza podsumowująca:
Przedstawiciele zespołów zawieszają plakaty w widocznym miejscu w klasie. Omawiają wspólnie przygotowane prace.
Praca domowa:
Zredaguj interpretację porównawczą utworów Zielona róża Tadeusza Różewicza oraz Albo - albo Czesława Miłosza.
Materiały pomocnicze:
Krzysztof J. Szmidt, Epifania i doświadczenie krystalizujące w biografii twórczej - próba zarysowania pola badawczego, Teraźniejszość - Człowiek - Edukacja: kwartalnik myśli społeczno‑pedagogicznej nr 4 (60), 73‑86, 2012.
Jan Błoński, Epifanie Miłosza, Teksty: teoria literatury, krytyka, interpretacja nr 4‑5 (58‑59), 27‑51, 1981.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja TED” do podsumowania lekcji.