Dla nauczyciela

Autorka: Marzenna Śliwka

Przedmiot: Język polski

Temat: Makbet – europejski czy japoński? Tron we krwi, reż. A. Kurosawa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
2) analizuje strukturę tekstu: odczytuje jego sens, główną myśl, sposób prowadzenia wywodu oraz argumentację;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
4) porównuje teksty kultury, uwzględniając różnorodne konteksty;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • wskazuje elementy łączące tragedię Makbet W. Szekspira z filmem Tron we krwi A. Kurosawy,

  • analizuje postępowanie bohaterów filmu,

  • poznaje zasady kodeksu Bushidō i odnosi je do postępowania Washizu,

  • interpretuje rolę ciszy, lasu, mgły w filmie Kurosawy.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel udostępnia uczniom e‑materiał i prosi o zapoznanie się z tekstami z sekcji „Przeczytaj”.
    Każdy uczeń powinien obejrzeć film A. Kurosawy Tron we krwi.
    Nauczyciel proponuje obejrzenie filmu dokumentalnego Reżyserzy – Akira Kurosawa (emitowany na TVP Kulturze oraz dostępny na platformie You Tube).

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami lekcji, a następnie podejmuje temat twórczości Kurosawy, odwołując się do wiedzy, którą posiadają uczniowie. Zwraca uwagę na fakt, że japoński reżyser nazywany był „Szekspirem kina”, a jego Tron we krwi przez wielu krytyków był określany mianem jednej z najlepszych inscenizacji Makbeta; często podkreśla się też wartość plastycznej wyobraźni twórcy.

Faza realizacyjna:

  1. Prezentacja fragmentów filmu Tron we krwi (patrz: „Materiały pomocnicze”). Uczniowie dzielą się refleksjami. Nauczyciel zwraca uwagę na harmonię między plastycznym obrazem a jego symboliką, podkreśla wrażliwość reżysera i oryginalność interpretacji dzieła Szekspira.

  2. Praca w parach. Uczniowie wykonują ćwiczenie 1 z sekcji „Sprawdź się”.
    Przy okazji następuje prezentacja informacji dotyczących teatru nō: chętni uczniowie, korzystając z wiedzy zdobytej przed lekcją na podstawie e‑materiału (patrz: faza „Przed lekcją”) dzielą się wiadomościami, nauczyciel zadaje pytania, np.: Która z postaci kojarzy Wam się z teatrem nō? Dlaczego?
    Jakie inne elementy charakterystyczne dla tego teatru znalazły się w filmie?

  3. Później uczniowie, wciąż w parach, wykonują ćwiczenia: 2, 3, 4, 5, następnie prezentują odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje ich poprawność.

Faza podsumowująca:

  1. Interpretacja tytułu filmu. Dyskusja na temat znaczenia oryginalnego tytułu Zamek Pajęcze Gniazdo oraz tytułu Tron we krwi. W trakcie rozmowy warto odnieść się także do konfliktu wewnętrznego głównego bohatera i porównać go z pierwowzorem literackim. Podsumowaniem dyskusji może być wykonanie ćwiczeń 6 i 7 (sekcja „Sprawdź się”).

Praca domowa:

  1. Wysłuchaj audycji Tajemnice Teatru No zamieszczonej na stronie Polskiego Radia i skorzystaj z materiałów w sekcji „Audiobook”. Wskaż różnice między tym teatrem a teatrem elżbietańskim.

Materiały pomocnicze:

  1. Audycja Anny Stępniak Tajemnice Teatru No, Polskie Radio

  2. Film dokumentalny Reżyserzy – Akira Kurosawa 2018

  3. Andrzej Wajda o Akirze Kurosawie, MAYFlypl (You Tube)

  4. Fragmenty filmu A. Kurosawy Tron we krwi, np.:

  • błąkanie się samurajów w Pajęczynowym Lesie (ok. 0:09:27–0:12:35),

  • prządka‑starzec (ok. 0:14:15–0:19:00),

  • Makbet wkraczający z ciałem króla do miasta (ok. 0:59:00–1:01:10);

  • las ruszający na twierdzę (ok. 1:42:00–1:44:14).

  1. Sylwia Kołos, Nowe kino szekspirowskie. Adaptacje sztuk Williama Szekspira w kinie lat dziewięćdziesiątych, Kraków 2007

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się