Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Anglia w XVI i XVII w. – ku monarchii parlamentarnej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje, w jaki sposób w Anglii ukształtowała się monarchia parlamentarna;

• przedstawia podstawowe fakty z okresu rządów Tudorów w Anglii;

• wyjaśnia znaczenie wygaśnięcia dynastii Tudorów i zawarcia unii personalnej przez Anglię i Szkocję;

• tłumaczy znaczenie takich pojęć jak m.in. purytanie, długi parlament, restauracja Stuartów, chwalebna rewolucja.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby zapoznali się z filmami w sekcji „Film + Sprawdź się”.

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do krótkiego omówienia planowanego przebiegu zajęć.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i zapowiada, że będą w nich pracowali z treścią e‑materiału. Każdy z zespołów opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• grupa 1 – Panowanie Tudorów,

• grupa 2 – Unia personalna ze Szkocją,

• grupa 3 – Rewolucja angielska,

• grupa 4 – Od restauracji Stuartów do chwalebnej rewolucji.

Po zakończeniu pracy wyłonieni z każdej grupy przedstawiciele prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje. Jedna osoba zapisuje na tablicy najważniejsze fakty, a nauczyciel, jeśli zachodzi taka potrzeba, dopowiada informacje.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Uczniowie w parach zapoznają się z prezentacją i wykonują polecenie 2: „Na podstawie zamieszczonych w multimedium tekstów źródłowych określ główne przyczyny konfliktu króla Karola I Stuarta z angielskim parlamentem. W swojej odpowiedzi odwołaj się do konkretnych cytowanych fragmentów”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli (hasło centralne: Przyczyny konfliktu króla Karola I Stuarta z angielskim parlamentem). Następnie prowadzący prosi parę uczniów, aby przedstawiła swoją propozycję mapy myśli i ją omówiła. Wspólna weryfikacja odpowiedzi wraz z pozostałymi uczniami, którzy mogą dopowiadać istotne ich zdaniem informacje.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne 1–4 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Analizują teksty oraz ilustracje związane z rewolucją angielską oraz rywalizacją Anglii z Hiszpanią i Holandią. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Film + Sprawdź się”.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

3. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy uczniowskich grup.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenia dołączone do materiałów filmowych z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

J. Balicki, M. Bogucka, Historia Holandii, Wrocław 1989.

Teksty źródłowe do nauki historii w szkole średniej, Kraków 1924.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.

Wskazówki metodyczne:

Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z informacjami w sekcji „Prezentacja multimedialna” oraz filmami i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.

Spis nieopisanych ilustracji:

• Polecenie 3 - Olivier Cromwell z religiami królewskimi; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 3 - Portret Elżbiety I, królowej Anglii, 1588 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.