Dla nauczyciela
Autor: Joanna Kalinowska
Przedmiot: Historia
Temat: Anglia w XVI i XVII w. – ku monarchii parlamentarnej
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
opisuje, w jaki sposób w Anglii ukształtowała się monarchia parlamentarna;
przedstawia podstawowe fakty z okresu rządów Tudorów w Anglii;
wyjaśnia znaczenie wygaśnięcia dynastii Tudorów i zawarcia unii personalnej przez Anglię i Szkocję;
tłumaczy znaczenie takich pojęć jak m.in. purytanie, długi parlament, restauracja Stuartów, chwalebna rewolucja.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;
analiza materiału źródłowego (porównawcza);
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel poleca uczniom, aby zapoznali się z filmami w sekcji „Film + Sprawdź się”.
Faza wstępna:
Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do krótkiego omówienia planowanego przebiegu zajęć.
Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Będą to obowiązujące ich kryteria sukcesu.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy i zapowiada, że będą w nich pracowali z treścią e‑materiału. Każdy z zespołów opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:
grupa 1 – Panowanie Tudorów,
grupa 2 – Unia personalna ze Szkocją,
grupa 3 – Rewolucja angielska,
grupa 4 – Od restauracji Stuartów do chwalebnej rewolucji.
Po zakończeniu pracy wyłonieni z każdej grupy przedstawiciele prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje. Jedna osoba zapisuje na tablicy najważniejsze fakty, a nauczyciel, jeśli zachodzi taka potrzeba, dopowiada informacje.
Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Uczniowie w parach zapoznają się z prezentacją i wykonują polecenie 2: „Na podstawie zamieszczonych w multimedium tekstów źródłowych określ główne przyczyny konfliktu króla Karola I Stuarta z angielskim parlamentem. W swojej odpowiedzi odwołaj się do konkretnych cytowanych fragmentów”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli (hasło centralne: Przyczyny konfliktu króla Karola I Stuarta z angielskim parlamentem). Następnie prowadzący prosi parę uczniów, aby przedstawiła swoją propozycję mapy myśli i ją omówiła. Wspólna weryfikacja odpowiedzi wraz z pozostałymi uczniami, którzy mogą dopowiadać istotne ich zdaniem informacje.
Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia interaktywne 1–4 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Analizują teksty oraz ilustracje związane z rewolucją angielską oraz rywalizacją Anglii z Hiszpanią i Holandią. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście ich realizacji następuje omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Film + Sprawdź się”.
Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy uczniowskich grup.
Praca domowa:
Wykonaj polecenia dołączone do materiałów filmowych z sekcji „Film + Sprawdź się”.
Materiały pomocnicze:
J. Balicki, M. Bogucka, Historia Holandii, Wrocław 1989.
Teksty źródłowe do nauki historii w szkole średniej, Kraków 1924.
Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011–2019.
Wskazówki metodyczne:
Cały e‑materiał może być wykorzystany do realizacji zajęć metodą odwróconej klasy. Wtedy uczniowie zapoznają się z informacjami w sekcji „Prezentacja multimedialna” oraz filmami i przygotowują swoje propozycje odpowiedzi. W szkole następuje czytanie i ocena koleżeńska opracowań uczniów.
Spis nieopisanych ilustracji:
Polecenie 3 - Olivier Cromwell z religiami królewskimi; domena publiczna, Wikimedia Commons.
Ćwiczenie 3 - Portret Elżbiety I, królowej Anglii, 1588 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.