Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Systemy ograniczonego pluralizmu w państwach niedemokratycznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VII. Rywalizacja o władzę.

Uczeń:

4) przedstawia systemy partyjne w państwach niedemokratycznych – monopartyjny, partii hegemonicznej; wykazuje, że w państwach tego typu mogą istnieć systemy charakteryzujące się pozornym pluralizmem lub takie, w których partie nie mają realnego znaczenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje system partii hegemonicznej na wybranym przykładzie;

• ocenia rolę partii satelickich w systemie partii hegemonicznej;

• przygotowuje, we współpracy w grupie, prezentację multimedialną;

• uzasadnia wprowadzenie ograniczonego pluralizmu politycznego dla legitymizacji pozycji partii hegemonicznej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• odwrócona klasa;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na poprzedniej lekcji uczniowie zostali podzieleni na trzy grupy. Każda z nich ma za zadanie przygotowanie jednego fragmentu lekcji w postaci prezentacji multimedialnej:

• okoliczności kształtowania się państwa realnego socjalizmu po II wojnie światowej;

• charakterystyka systemu partii hegemonicznej na przykładzie PRL;

• przykłady innych systemów partii hegemonicznej w Europie Środkowej przed 1989 r.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Każda z grup przedstawia przygotowane przez siebie prezentacje. Nauczyciel weryfikuje i uzupełnia materiał zaprezentowany przez uczniów.

2. Uczniowie w parach analizują fragmenty tekstów źródłowych i oceniają rolę partii władzy w systemie politycznym Rosji.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie proszeni są o ocenę, czy partię Jedna Rosja można uznać za partię hegemoniczną i czy w związku z tym Rosja jest państwem demokratycznym.

2. Po krótkiej dyskusji na powyższy temat wybrana osoba formułuje wnioski.

Praca domowa:

Uczniowie proszeni są o napisanie eseju na temat:

„Czy system partii hegemonicznej sprzyja budowie społeczeństwa obywatelskiego?”.

Materiały pomocnicze:

Marek Bankowicz, Beata Kosowska‑Gąstoł, Systemy polityczne, Kraków 2020.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Może zostać wykorzystane jako wstęp do dyskusji.