Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Systemy ograniczonego pluralizmu w państwach niedemokratycznych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VII. Rywalizacja o władzę.

Uczeń:

4) przedstawia systemy partyjne w państwach niedemokratycznych – monopartyjny, partii hegemonicznej; wykazuje, że w państwach tego typu mogą istnieć systemy charakteryzujące się pozornym pluralizmem lub takie, w których partie nie mają realnego znaczenia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • charakteryzuje system partii hegemonicznej na wybranym przykładzie;

  • ocenia rolę partii satelickich w systemie partii hegemonicznej;

  • przygotowuje, we współpracy w grupie, prezentację multimedialną;

  • uzasadnia wprowadzenie ograniczonego pluralizmu politycznego dla legitymizacji pozycji partii hegemonicznej.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • burza mózgów;

  • odwrócona klasa;

  • analiza tekstu źródłowego.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Na poprzedniej lekcji uczniowie zostali podzieleni na trzy grupy. Każda z nich ma za zadanie przygotowanie jednego fragmentu lekcji w postaci prezentacji multimedialnej:

  • okoliczności kształtowania się państwa realnego socjalizmu po II wojnie światowej;

  • charakterystyka systemu partii hegemonicznej na przykładzie PRL;

  • przykłady innych systemów partii hegemonicznej w Europie Środkowej przed 1989 r.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Każda z grup przedstawia przygotowane przez siebie prezentacje. Nauczyciel weryfikuje i uzupełnia materiał zaprezentowany przez uczniów.

2. Uczniowie w parach analizują fragmenty tekstów źródłowych i oceniają rolę partii władzy w systemie politycznym Rosji.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie proszeni są o ocenę, czy partię Jedna Rosja można uznać za partię hegemoniczną i czy w związku z tym Rosja jest państwem demokratycznym.

2. Po krótkiej dyskusji na powyższy temat wybrana osoba formułuje wnioski.

Praca domowa:

Uczniowie proszeni są o napisanie eseju na temat:

„Czy system partii hegemonicznej sprzyja budowie społeczeństwa obywatelskiego?”.

Materiały pomocnicze:

Marek Bankowicz, Beata Kosowska‑Gąstoł, Systemy polityczne, Kraków 2020.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Może zostać wykorzystane jako wstęp do dyskusji.