Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Ewolucja postrzegania miłości w wierszach Jana Kasprowicza
Grupa docelowa:
III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
charakteryzuje etapy w twórczości Jana Kasprowicza na podstawie sposobu opisywania miłości,
dokonuje analizy porównawczej wierszy J. Kasprowicza i K. Przerwy‑Tetmajera,
opisuje sposób wykorzytania motywu miłości w dziełach twórców różnych epok,
redaguje wypowiedź pisemną o charakterze argumentacyjnym.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Ewolucja postrzegania miłości w wierszach Jana Kasprowicza”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i następnie rozwiązanie ćwiczenia nr 2 zawartego w sekcji „Sprawdź się”.
Każdy uczeń wybiera jeden dowolny wiersz o tematyce miłosnej (mogą to być utwory z różnych epok). Klasa tworzy wspólną antologię tekstów w chmurze lub na platformie, tak aby wszyscy uczniowie oraz nauczyciel mogli zapoznać się z utworami przed lekcją.
Faza wprowadzająca:
Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz podaje temat lekcji.
Wprowadzenie do lekcji rozpoczyna się od przypomnienia faktów z biografii Kasprowicza. Nauczyciel prosi o to jednego z uczniów. Następnie, w dyskusji wstępnej, prowadzący zajęcia zadaje następujące pytania: jakie rodzaje miłości znane są z literatury od czasów starożytnych? W jakich utworach Kasprowicza się pojawiają? Jaki to ma związek z etapami życia poety?
Faza realizacyjna:
Uczniowie zapoznają się z udostepnionymi przez kolegów i koleżanki utworami poetyckimi o tematyce miłosnej. Nauczyciel wybiera kilka wierszy z udostępnionego zbioru, odczytuje ich fragmenty i prosi uczniów o rozpoznanie, jakiemu rodzajowi miłości jest poświęcony (philos, agape, eros). Uczestnicy zajęć rozpoznają cechy wspólne poetyckiego postrzegania w przyniesionych przez siebie przykładach oraz w utworach Jana Kasprowicza. Chętna lub wybrana osoba podsumowuje tę część lekcji.
Następnie uczniowie przystępują do pracy z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej grafikę z e‑materiału, uczniowie wysłuchują także fragmentów wierszy Kasprowicza dołączonych do galerii. Później, w parach, wykonują polecenie 1 i 2 dołączone do tej części e‑materiału.
Następnie uczniowie, indywidualnie, wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się” wybrane przez nauczyciela. Warto zwrócić uwagę na ciekawe ćw. 5, 6 i 7, które wymagają twórczej pracy z tekstami poetyckimi.
Faza podsumowująca:
Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.
W podsumowaniu lekcji uczniowie odpowiadają na kluczowe pytanie lekcji: Jak przebiegała ewolucja postrzegania miłości w wierszach Jana Kasprowicza? Nauczyciel ewentualnie uzupełnia ich odpowiedzi.
Praca domowa:
Ćwiczenie 8 z e‑materiału. Alternatywnie: napisz rozprawkę, w której wyrazisz własne zdanie na temat: Czy trzy rodzaje miłości (eros, philos i agape) mogą ze sobą współistnieć, czy wzajemnie się wykluczają?
Materiały pomocnicze:
Artur Hutnikiewicz, Młoda Polska, Warszawa 2004.
Witold Bobiński, Konteksty kulturowe w dydaktyce literatury, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Ilustracja interaktywna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.