Jan Kasprowicz XVII [Przynoszę ci kilka pieśni]

Twoja codzienna postać,
Tak, jak widuję ją w domu,
Rozradowała me serce
U żlebu, u tego złomu.

U żlebu, u tego złomu,
U skały, co grom ją rozkrusza,
Czy wiatry ścierają chciwe,
Poczęła śpiewać ma dusza.

acab5 Źródło: Jan Kasprowicz, XVII [Przynoszę ci kilka pieśni], [w:] tegoż, Wybór poezji, oprac. Jan Józef Lipiński, Kraków 1990, s. 377.

Kazimierz Przerwa-Tetmajer Ja kiedy usta...

Ja, kiedy usta ku twym ustom chylę, 
nie samych zmysłów szukam upojenia, 
ja chcę, by myśl ma omdlała na chwilę,

chcę czuć najwyższą rozkosz – zapomnienia... 
Namiętny uścisk zmysły moje strudził – – 
czemu ty patrzysz z twarzą tak wylękłą? 
Mnie tylko żal jest, żem się już obudził 

i że mi serce przed chwilą nie pękło. 
Błogosławiona śmierć, gdy się posiada, 
czego się pragnie nad wszystko goręcej, 
nim twarz przesytu pojawi się blada, 
nim się zażąda i znowu, i więcej…

acab7 Źródło: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Ja kiedy usta..., [w:] tegoż, Poezje, Warszawa 1980, s. 92.

Platon Uczta

Już za młodu chodzi człowiek za ładnymi ciałami i jeśli go tylko dobrze przewodnik prowadzi, kocha jedno z tych ciał i tam płodzi myśli piękne; niedługo jednak spostrzega, że piękność jakiegokolwiek ciała i piękność innych ciał, to niby siostry rodzone, i że jeśli ma gonić za istotą piękną, to musi dobrze oczy otworzyć i widzieć, że we wszystkich ciałach jedna i ta sama piękność tkwi. A kiedy to zobaczy, zaczyna wszystkie piękne ciała kochać; tamten gwałtowny żar ku jednemu ciału przygasać w nim zaczyna, wydaje mu się lichy i mały. A potem więcej zaczyna cenić piękność ukrytą w duszach niż tę, która w ciele mieszka; toteż jeśli w kim duszę zdrową znajdzie, choćby nawet jej ciało nieszczególnie kwitło, wystarcza mu to, i kochać zaczyna, i troszczy się, i znowu takie myśli płodzi, i szuka, kto by też młodego człowieka rozwinąć potrafił; z czasem musi zobaczyć piękno ukryte w czynach i prawach i znowu pozna, że i ono w każdym jest jedno i to samo. Wtedy mu się piękno ciał zacznie wydawać mały i znikomym. Od czynów przejdzie do nauk, a kiedy całą ich piękność zobaczy, kiedy na takie skarby piękna spojrzy, nie będzie już niewolniczo wisiał u jednostkowej formy jego, nie będzie ślepo kochał piękności jednego tylko chłopaka albo człowieka jednego, albo dążenia; nie, on na pełne morze piękna już wypłynął i kiedy się na nim rozglądnie, płodzić zacznie słowa i myśli wielkie i wspaniałe, gnany nienasyconym dążeniem do prawdy; aż kiedy sił w tej pracy nabierze i hartu, jedna mu się wiedza ukaże, która naprawdę mówi o tym, co piękne [...]. Ten, kto aż dotąd zaszedł w szkole Erosa, kolejne stopnie piękna prawdziwie oglądając, ten już do końca drogi miłości dobiega. I nagle mu się cud odsłania: piękno samo w sobie, ono samo w swojej istocie. Otwiera się przed nim to, do czego szły wszystkie jego trudy poprzednie; on ogląda piękno wieczne [...].

R1c5KL2h1pFbP

(Uzupełnij).

acab8 Źródło: Platon, Uczta, oprac. Władysław Witwicki, Warszawa 1975, s. 117–118.